Đường, lipít, vitamin, chất vô cơ và nước là năm chất dinh dưỡng không thể thiếu được giúp duy trì sự sống cho cơ thể.
Gần đây các nhà dinh dưỡng học đem xếp những chất xenlulô có thể ăn được (còn gọi là xenlulô thực phẩm) vào hàng những chất dinh dưỡng, gọi chúng là “chất dinh dưỡng thứ 7”. Vậy rút cuộc chúng là chất gì?
Xenlulô là chất cơ bản cấu tạo nên cơ thể thực vật; chúng cấu tạo thành mạng lưới bao bọc tế bào thực vật; có trong tất cả các bộ phận thực vật như lá, thân, rễ… Trong những thức ăn của con người như rau, dưa… đều có một lượng lớn xenlulô.
Xét từ góc độ thành phần hóa học, xenlulô cùng với tinh bột đều thuộc nhóm đường. Chúng hầu như có thành phần cấu tạo hóa học giống nhau, như anh em sinh đôi cùng trứng vậy. Chúng đều do rất nhiều phân tử đường glucôzơ liên kết với nhau tạo thành.
Sự khác biệt giữa chúng chí là phương thức liên kết khác nhau của các phân tử đường glucozơ. Khi được dùng làm thức ăn tinh bột sau khi vào cơ thể bị thuỷ phân thành đường glucôzơ nhờ tác dụng với các enzim, sau đó trở thành nguồn cung cấp chính của cơ thể. Nhưng do trong cơ thể người không có enzim có thể phân giải xenlulô nên xenlulô có thể “đi du lịch” một vòng trong hệ tiêu hóa của con người, sau đó bị bài tiết ra ngoài.
Trong cơ thể của nhiều loài động vật ăn cỏ có enzim giúp tiêu hóa xenlulô; vì thế một lượng lớn xenlulô trong lá cây cỏ đã được chúng hấp thụ một cách có hiệu quả và chuyển hóa thành năng lượng trong cơ thể.
Vậy xenlulô thực phẩm có mối quan hệ nào tới sức khỏe con người? Thực ra tuy xenlulô không được hấp thụ bởi hệ tiêu hóa con người nhưng lại có thể giúp thúc đẩy quá trình cơ bóp của ruột. Dưới tác dụng của vi sinh vật có trong ruột, xenlulô bị phân giải khoảng 5%, chúng bị biến thành chất keo và những chất axit có trong sữa chua, axit II, khí cácbonic.
Những chất này vừa giúp duy trì độ pH trong ruột, kiềm chế sự sinh sản của những vi sinh vật có hại vừa kích thích sự hấp thụ đương glucô của thành ruột. Chúng còn rất có lại cho đại tiện. Không những thế, một số vi sinh vật trong đường ruột đồng thời với việc phân giải xenlulô còn có thể sản sinh ra những chất thuộc họ vitamin B như axit lạnh, đường trong các cơ bắp và vitamin K cung cấp cho cơ thể.
Vì thế, đối với các bệnh sinh ra do ăn uống quá thừa dinh dưỡng như bệnh béo phì, bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch… đều có thể dùng xenlulô để trị liệu.