Viêm gan là bệnh lý phổ biến và dễ lây truyền, có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng, gây hại sức khỏe và nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Hãy cùng tìm hiểu về cách phòng bệnh viêm gan để bảo vệ chính mình và người thân của bạn nhé.
Viêm gan là tình trạng bệnh lý xảy ra ở gan. Việc sử dụng một số loại thuốc gây tổn thương gan, uống rượu hoặc một số tình trạng bệnh lý cũng có thể gây viêm gan, tuy nhiên trong đa số trường hợp, bệnh viêm gan là do virus gây ra còn gọi là viêm gan do virus. Có 5 loại viêm gan do virus là viêm gan A, B, C, D và E, trong đó viêm gan A, B và C là phổ biến nhất.
Người bệnh có thể mắc viêm gan nếu bị lây nhiễm virus viêm gan. Khi mới bị nhiễm bệnh thường chưa xuất hiện những triệu chứng rõ rệt ở những tuần đầu, gọi là pha cấp tính. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể thấy mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn, đau bụng, sốt nhẹ hoặc bị vàng da, mắt. Khi xuất hiện những dấu hiệu này, gan có thể đã bị tổn thương.
Viêm gan là bệnh lý nhiều người mắc phải, dễ lây lan và có thể tiến triển thành mạn tính. Bệnh viêm gan có thể gây nên những biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan, do đó cộng đồng cần đặc biệt quan tâm để phòng ngừa viêm gan. Có rất nhiều biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ và bảo vệ bạn và gia đình khỏi viêm gan. Dưới đây là 5 cách phòng bệnh viêm gan giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
1. Hiểu rõ cách thức lây truyền của bệnh
Hiểu rõ về cách thức các loại virus bệnh viêm gan có thể lây nhiễm từ người này sang người khác là yếu tố quan trọng bước đầu để phòng bệnh.
Có hai hình thức lây truyền chủ yếu, tùy vào từng loại virus viêm gan, đó là:
• Lây truyền qua tiếp xúc với máu hoặc dịch tiết mang virus gây bệnh
• Ăn uống các loại thực phẩm hoặc nước mang virus gây bệnh hoặc tiếp xúc với phân mang mầm bệnh.
Cụ thể, bệnh viêm gan A và E có thể lây truyền qua việc sử dụng thực phẩm, nguồn nước bị nhiễm virus. Có quan hệ thân thể gần gũi với người mắc bệnh viêm gan A, E, đặc biệt là quan hệ tình dục qua đường miệng cũng có thể bị lây bệnh.
Viêm gan loại B, C và D lây lan chủ yếu lây truyền qua tiếp xúc với máu bị nhiễm các loại virus này. Viêm gan B có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc sử dụng chung kim tiêm với người bị bệnh.
2. Quan hệ tình dục lành mạnh để phòng bệnh
Quan hệ tình dục không an toàn với người mắc viêm gan B, C có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy sử dụng bao cao su và thực hiện quan hệ tình dục an toàn có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Những người có nguy cơ bị lây nhiễm viêm gan qua đường tình dục cao nhất là:
• Những người có nhiều bạn tình
• Đối tác tình dục của người bị nhiễm bệnh
• Nam giới có quan hệ tình dục với nam giới.
3. Tiêm vắc xin phòng ngừa viêm gan A và B
Hiện nay đã có vắc xin giúp ngăn ngừa lây nhiễm viêm gan A và viêm gan B.
• Vắc xin viêm gan A (Havrix và Vaqta): tiêm hai mũi cách nhau 6 tháng.
• Vắc xin viêm gan B (Recombivax HB, Comvax và Engerix-B): Những vắc xin này được tạo ra từ virus viêm gan B đã bị bất hoạt và được tiêm theo liều ba hoặc bốn mũi trong vòng 6 tháng.
• Vắc xin ngừa viêm gan A và B kết hợp (Twinrix): Vắc xin này được tiêm thành 3 mũi theo chỉ định của bác sĩ. Vắc xin Twinrix có khả năng giúp bảo vệ cơ thể khỏi cả virus viêm gan A và B.
Hiện vẫn chưa có vắc xin ngừa viêm gan C, D hoặc E. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân mắc viêm gan C đã được chữa khỏi nhờ sử dụng các loại thuốc kháng virus mới có hiệu quả cao.
Tuy chưa có thuốc ngừa viêm gan D nhưng virus viêm gan D cần đồng lây nhiễm với virus viêm gan B để có thể tồn tại trong cơ thể. Vì vậy, nếu bạn tiêm vắc xin ngừa viêm gan B thì sẽ không bị nhiễm virus viêm gan D. Tuy nhiên, nếu bạn đã bị nhiễm virus viêm gan B, việc tiêm vắc xin ngừa viêm gan B sẽ không bảo vệ bạn khỏi nhiễm viêm gan D.
4. Thận trọng hơn mỗi khi đi du lịch
Không phải bất cứ nơi nào bạn đến cũng đều có điều kiện tiếp cận nguồn nước sạch. Nguồn nước bị nhiễm bệnh có thể làm lây nhiễm bệnh viêm gan A và E. Những người đi du lịch nước ngoài có thể tham khảo trang web của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ để tìm hiểu về nơi đến và các biện pháp phòng ngừa cần thiết nếu có kế hoạch tới các địa điểm cụ thể.
Khi đi du lịch đến khu vực có nguồn nước không an toàn, bạn cần đặc biệt thận trọng vì nguồn nước bị nhiễm bệnh thường không dễ phát hiện bằng mắt thường. Bạn cần ghi nhớ những lưu ý bên dưới đây.
• Tránh dùng nước máy, đá lạnh hoặc các loại rau, quả chưa rõ xuất xứ và có thể được rửa bởi nước bị nhiễm bệnh.
• Đánh răng hoặc rửa bằng nước bị nhiễm bệnh viêm gan cũng có thể tạo ra nguy cơ mắc bệnh. Vì vậy, cách tốt là sử dụng nước đóng chai ở những thương hiệu có uy tín để đánh răng và tránh để bị uống phải nước khi bơi hoặc tắm.
• Đừng quên rửa tay thường xuyên, vì rửa tay thường xuyên có thể giúp bảo vệ khỏi các loại virus viêm gan A và E. Nếu nguồn nước máy dùng để rửa có thể bị nhiễm virus gây bệnh, bạn nên sử dụng nước rửa tay thay thế.
5. Tránh dùng chung vật dụng cá nhân
Bạn có thể chia sẻ nhiều thứ trong cuộc sống nhưng chia sẻ vật dụng cá nhân là điều không nên vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm viêm gan. Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm vì chỉ cần một lượng máu rất nhỏ bị nhiễm bệnh còn dính ở bơm tiêm hoặc kim tiêm cũng có thể khiến bạn bị lây bệnh viêm gan.
Vì lý do tương tự, hãy đảm bảo chắc chắn rằng bất kỳ dụng cụ hay kim được sử dụng để xăm mình, xỏ lỗ trên cơ thể, hoặc châm cứu là vô trùng. Bạn nên dùng các dụng cụ dùng một lần được đóng gói trong túi kín chưa mở.
Nếu bạn đang sống chung với người bị viêm gan hoặc có nguy cơ mắc bệnh viêm gan, hãy tránh chia sẻ các đồ dùng cá nhân như lược chải, dao cạo râu, bàn chải đánh răng… với người đó. Bất kỳ vật dụng nào có thể dính một chút máu rất nhỏ, khó xác định trong khi sử dụng đều không an toàn. Những thành viên trong gia đình người có nguy cơ mắc viêm gan B cao cần đặc biệt lưu ý.
Lưu ý cần nhớ để phòng bệnh viêm gan• Nguyên nhân viêm gan không chỉ là virus: Không phải tất cả các bệnh viêm gan đều do virus gây ra; các chất độc hại đối với gan có thể gây viêm và tổn thương gan. Nếu bạn đã bị viêm gan do virus, việc sử dụng những chất độc hại cho gan sẽ làm cho tình trạng viêm gan trở nên tệ hơn. • Hạn chế các chất độc hại cho gan: Các chất độc hại như rượu hoặc các loại thuốc không tốt cho gan, ví dụ như acetaminophen (Tylenol), một số loại thuốc điều trị và thuốc bổ thảo dược có thể tạo gánh nặng cho gan và dẫn tới viêm gan. Bạn chỉ nên uống rượu trong chừng mực để giảm bớt nguy cơ các bệnh về gan. • Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có vấn đề về gan: Nếu bạn có xu hướng uống nhiều rượu hoặc có vấn đề về gan trước đó, hãy hỏi bác sĩ trước khi dùng bất kì loại thuốc hay thảo dược nào xem chúng có an toàn cho gan hay không và tránh sử dụng acetaminophen để phòng ngừa bệnh viêm gan. • Đọc kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng các loại thuốc: Bạn cũng nên rèn thói quen luôn đọc và tuân theo chỉ định của bác sĩ về liều dùng ghi trên nhãn thuốc không kê đơn và thông tin trên đơn thuốc cho các loại thuốc có kê đơn để đảm bảo an toàn cho gan. |
Hãy hạn chế uống rượu, bia và thay vào đó là tăng cường sử dụng các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe để gan được hoạt động tốt hơn. Ngoài ra, bạn cũng tránh dùng chung đồ dùng cá nhân để bảo vệ bản thân trước căn bệnh viêm gan nhé.
[embed-health-tool-bmr]