Hiện nay, các hình thức phẫu thuật trở nên ngày càng quen thuộc hơn đối với mọi người. Các loại hình phẫu thuật đã giúp ngành y học Việt Nam rất nhiều trong việc chăm sóc sức khỏe người bệnh. Trong nhiều trường hợp, đây còn là phương pháp cứu lấy tính mạng của họ chỉ trong gang tấc.
Trong bài viết này, Sức khỏe mời bạ tìm hiểu những phẫu thuật thường gặp nhất hiện nay!
I. Những lợi ích mà các loại phẫu thuật mang lại
Một số lợi ích của phẫu thuật phải kể đến như:
- Khám phá thêm tình trạng bệnh cho mục đích chẩn đoán
- Làm xét nghiệm khối u đáng ngờ
- Loại bỏ vật cản hoặc sửa chữa các mô, cơ quan bị bệnh
- Định vị lại cấu trúc về vị trí bình thường của chúng
- Chuyển hướng mạch máu (phẫu thuật bắc cầu)
- Cấy ghép mô hoặc toàn bộ cơ quan và các thiết bị cơ học hoặc điện tử
- Cải thiện ngoại hình (phẫu thuật thẩm mỹ)
II. Các loại phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay
Khác với một thập kỷ trước, các thủ thuật phẫu thuật đã dần trở nên phổ biến hơn với mọi người. Sức khỏe đã tổng hợp được 8 loại hình phẫu thuật phổ biến nhất hiện nay:
1. Cắt amidan
Cắt amidan là một tiểu phẫu để loại bỏ amidan viêm, nhiễm trùng. Quá trình phẫu thuật amidan thường mất khoảng nửa giờ. Có một số cách khác nhau để loại bỏ amidan:
- Cắt bỏ amidan của bạn bằng dao mổ
- Đốt bỏ mô amidan
- Dùng dao siêu âm.
Đối với bất kỳ phương pháp cắt bỏ amidan nào, bạn cũng sẽ được gây mê toàn thân nên không cảm thấy đau khi phẫu thuật. Sau khi cắt amidan, bạn sẽ được đưa về phòng hồi sức. Nhân viên y tế sẽ theo dõi huyết áp và nhịp tim của bạn khi bạn tỉnh. Hầu hết mọi người có thể về nhà ngay trong ngày sau khi cắt amidan thành công.
Ngoài tác dụng loại bỏ đi vùng viêm amidan, việc cắt bỏ amidan còn có thể điều trị các vấn đề y tế khác, như:
- Các vấn đề về hô hấp liên quan đến sưng amidan
- Ngáy thường xuyên và lớn
- Ngừng thở khi ngủ
- Chảy máu amidan
- Ung thư amidan
2. Phẫu thuật mổ ruột thừa
Mổ ruột thừa thường được thực hiện để loại bỏ ruột thừa khi bộ phận này bị nhiễm trùng gây viêm và sưng tấy. Ngoài ra, cắt ruột thừa dự phòng còn được áp dụng khi một người không thể tiếp xúc với các dịch vụ y tế trong thời gian dài.
Có hai phương pháp cắt ruột thừa là mổ hở và mổ nội soi. Lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của viêm ruột thừa và tiền sử bệnh của bệnh nhân.
♦ Mổ hở
Bác sĩ sẽ rạch một đường ở phía dưới bên phải bụng để tiếp cận và cắt bỏ ruột thừa. Sau đó, vết thương được khâu lại bằng chỉ y khoa. Nếu ruột thừa bị vỡ, họ sẽ đồng thời làm sạch khoang bụng.
Mổ hở được áp dụng nếu ruột thừa đã bị vỡ, nhiễm trùng và lan sang các cơ quan khác. Đây cũng là lựa chọn ưu tiên cho những người đã từng phẫu thuật vùng bụng trước đây.
♦ Mổ nội soi
Bác sĩ sẽ rạch 2-3 vết nhỏ gần rốn và trên vùng xương mu, hơi chếch về phía xương hông của người bệnh. Sau đó, họ dùng một ống nhỏ, hẹp được gọi là ống thông đưa vào khoang bụng qua vị trí vết rạch này. Ống thông sẽ làm phồng bụng của bạn bằng khí carbon dioxide để bác sĩ nhìn thấy ruột thừa của bệnh nhân rõ ràng hơn.
Khi bụng đã căng phồng, dụng cụ nội soi sẽ được đưa vào qua vết mổ. Ống nội soi mang theo camera và dụng cụ phẫu thuật ở đầu. Camera ghi lại hình ảnh và đưa lên trên màn hình để hướng dẫn bác sĩ tìm ruột thừa và kẹp nó lại, bóc tách ra khỏi ruột già. Sau đó, đoạn ruột này được cắt bỏ và lấy ra ngoài thông qua một trong các vết mổ đã được tạo ra ban đầu. Cuối cùng, các vết mổ được đóng lại bằng thiết bị dập ghim hoặc khâu lại bằng chỉ tự tiêu.
Phẫu thuật nội soi thường là lựa chọn tốt nhất cho người lớn tuổi và những người thừa cân. Nó có ít rủi ro hơn phương pháp mổ hở và thường có thời gian hồi phục ngắn hơn.
3. Phẫu thuật cắt bỏ búi trĩ
Trĩ là hiện tượng các tĩnh mạch sưng lên nằm xung quanh hậu môn hoặc ở phần dưới trực tràng. Trĩ nội xuất phát ở phía trên cơ thắt hậu môn. Trĩ ngoại phát triển ở phía dưới cơ thắt hậu môn. Khoảng 50% người lớn gặp phải các triệu chứng của bệnh trĩ ở độ tuổi 50.
Một số phương pháp phẫu thuật trĩ phổ biến nhất:
♦ Phương pháp phẫu thuật cổ điển
Phẫu thuật Milligan Morgan (1937), phẫu thuật Ferguson (1959), phẫu thuật Whitehead (1882)… được phát triển từ rất lâu đời về trước nên những phương pháp này còn rất nhiều nhược điểm như.
- Để lại vết thương tại vùng hậu môn.
- Rất đau sau khi phẫu thuật, vết mổ lâu liền sẹo, để lại sẹo tại vùng hậu môn và có nguy cơ gây hẹp hậu môn sau mổ.
- Việc cắt hết các búi trĩ có thể dẫn tới hậu môn đóng không kín, gây chảy dịch sau mổ.
♦ Phương pháp phẫu thuật Longo (1993)
Phương pháp này được thực hiện bằng cách cắt bỏ vòng niêm mạc trĩ trên đường lược và khâu nối tự động bằng máy PPH. Mục đích chính nhằm cắt bỏ nguồn mạch máu đến các búi trĩ đồng thời kéo niêm mạc trực tràng bị sa lên phía trên.
♦ Phương pháp khâu triệt mạch trĩ
Phương pháp xác định động mạch trĩ bằng siêu âm Doppler để thắt búi trĩ ở trên đường lược. Phương pháp này không phải cắt trực tiếp các búi trĩ nên ít đau, ít để lại biến chứng và bệnh nhân có thể ra viện trong ngày.
Phương pháp này được chỉ định tốt cho trĩ, sa niêm mạc trực tràng độ 2, độ 3 và áp dụng cho trĩ, sa niêm mạc trực tràng độ 4. Phương pháp này đang được áp dụng phổ biến rộng rãi tại châu Âu để thay thế phương pháp Longo.
4. Mổ thủy tinh thể/mổ cườm
Đục thủy tinh thể (còn gọi là cườm khô, cườm đá) là hiện tượng mờ đục thủy tinh thể trong mắt, gây ra những rối loạn thị giác. Hiện nay có 2 phương pháp mổ đục thủy tinh thể là:
- Phương pháp nhũ tương hóa thủy tinh thể (Phương pháp Phaco): Tạo một đường rạch nhỏ ở một bên giác mạc và đưa thiết bị vào mắt. Thiết bị này phát ra sóng siêu âm làm thủy tinh thể mềm, phân thành những mảnh nhỏ và có thể hút ra. Phương pháp này hiện nay rất phổ biến vì ít gây đau đớn, bệnh nhân phục hồi nhanh sau phẫu thuật.
- Phương pháp lấy thủy tinh thể ngoài bao: Tạo một đường rạch dài hơn ở một phía giác mạc rồi lấy phần nhân cứng thủy tinh thể ra. Cuối cùng là hút phần còn sót lại.
Người bệnh sẽ được đưa thủy tinh thể nhân tạo vào trong mắt, thay thế cho thủy tinh thể bị đục đã được hút ra ngoài.
5. Sinh mổ
Quy trình một ca sinh mổ được diễn ra như sau:
♦ Giai đoạn trước mổ: Trước khi phẫu thuật, đường ruột (đường tiêu hóa) sẽ được làm sạch và dịch truyền sẽ được đưa vào cơ thể qua tĩnh mạch trên cánh tay. Bạn cũng sẽ được đặt một ống thông tiểu để giữ cho bàng quang trống trong quá trình phẫu thuật.
Bác sĩ sẽ gây tê hoặc gây mê cho sản phụ bằng một trong ba phương pháp sau đây:
- Gây tê tủy sống: Thuốc gây tê được tiêm trực tiếp vào túi bao quanh tủy sống, làm tê phần dưới của cơ thể.
- Gây tê ngoài màng cứng: Thuốc gây tê tiêm vào lưng dưới bên ngoài túi của tủy sống.
- Gây mê toàn thân: Dùng thuốc đưa người bệnh vào giấc ngủ không đau, thường dành cho các tình huống khẩn cấp.
♦ Giai đoạn mổ bắt con: Sau khi rạch bụng và lộ tử cung, bác sĩ sẽ tiến hành rạch tử cung. Em bé được lấy ra khỏi tử cung từ vị trí này.
♦ Giai đoạn sau mổ bắt con: Nếu bạn chắc chắn không muốn có thêm con và đã ký vào bản cam kết xin triệt sản, bác sĩ có thể thắt ống dẫn trứng. Bác sĩ sẽ khâu lại vết rạch tử cung bằng chỉ tự tiêu và khâu vết mổ bụng của bạn bằng chỉ khâu hoặc chỉ tự tiêu. Dự tính, bạn sẽ phải ở lại bệnh viện từ 3-7 ngày để hồi phục sau phẫu thuật.
6. Phẫu thuật cắt bao quy đầu
Bao quy đầu là phần da bao phủ đầu dương vật. Khi dương vật cương cứng, bao quy đầu tuột về phía sau để lộ ra đầu dương vật. Nhiều người có bao quy đầu dài hoặc hẹp, không/khó tuột được sẽ phải cắt bao quy đầu. Hình thức phẫu thuật này được tiến hành như sau:
- Gây mê toàn thân hoặc gây tê cục bộ.
- Bác sĩ sẽ đo lượng da thừa, dùng dao hoặc máy để loại bỏ lớp da thừa ở bao quy đầu rồi tiến hành cầm máu. Da quy đầu sẽ được khâu lại bằng chỉ khâu hoặc chỉ tự tiêu.
- Dương vật được quấn băng bảo vệ. Bạn được đưa vào phòng hồi sức.
Quá trình phẫu thuật kéo dài từ 30 phút đến 1 giờ. Nếu không có biến chứng xảy ra, bạn có thể về ngay trong ngày.
Phẫu thuật loại bỏ bao quy đầu có rất nhiều lợi ích cho bệnh nhân, chẳng hạn như:
- Giảm nguy cơ nhiễm HIV và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác
- Giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu
- Phòng chống nhiễm trùng và kích ứng
- Cải thiện vệ sinh
- Giảm nguy cơ ung thư
7. Các hình thức phẫu thuật triệt sản
Thắt ống dẫn tinh
Thắt ống dẫn tinh là một hình thức triệt sản dành cho nam giới nhằm ngăn không cho tinh trùng được giải phóng trong quá trình xuất tinh. Có 2 phương pháp chính để thắt ống dẫn tinh:
- Rạch hai đường để tiếp cận ống dẫn tinh ở hai bên bìu.
- Tạo một lỗ nhỏ để tiếp cận cả hai ống. Sau đó, tiến hành cắt rồi niêm phong các ống dẫn tinh và khâu lại.
Thắt ống dẫn tinh là một tiểu phẫu và các bác sĩ thường tiến hành thắt ống dẫn tinh sau khi gây tê tại chỗ. Sau thủ thuật, bạn sẽ cần tránh quan hệ tình dục và bất kỳ hoạt động gắng sức nào trong khoảng một tuần.
Thắt ống dẫn trứng
Triệt sản nữ là một hình thức ngăn chặn các ống dẫn trứng hoạt động để tránh thai vĩnh viễn.
Bác sĩ sẽ gây mê rồi bơm hơi vào bụng của bạn, rạch một đường nhỏ để tiếp cận các cơ quan sinh sản bằng phương pháp nội soi. Sau đó, họ sẽ thắt ống dẫn trứng bằng cách:
- Cắt và gấp ống
- Loại bỏ các phần của ống
- Chặn các ống bằng dây đeo hoặc kẹp
8. Thoát vị bẹn
Thoát vị bẹn là tình trạng thành bụng có một lỗ nhỏ, thành bụng yếu. Một đoạn ruột có thể chui qua và nghẹt lại tại lỗ này gây đau. Mổ thoát vị bẹn nhằm chỉnh sửa lại vị trí này.
Trẻ em
- Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi: Theo dõi cho đến 1 tuổi, nếu không tự khỏi thì cần được mổ, ngoại trừ khi có biến chứng.
- Trẻ trên 1 tuổi: Mổ thắt cao túi thoát vị (ống phúc tinh mạc), không cần tái tạo thành bụng.
Người trưởng thành
Hình thức phẫu thuật thoát vị bẹn cho người lớn được chia làm 3 dạng:
- Phẫu thuật chỉ cắt bỏ túi thoát vị
- Phẫu thuật cắt bỏ túi thoát vị kèm phục hồi thành bụng sau ống bẹn
- Phẫu thuật cắt bỏ túi thoát vị kèm phục hồi thành bụng sau ống bẹn bằng tấm lưới nhân tạo.
III. Sau khi phẫu thuật, bạn cần làm gì?
Sau ca mổ, bạn hãy:
- Uống thuốc để kiểm soát cơn đau
- Làm theo hướng dẫn của bác sĩ để chăm sóc vết mổ
- Hạn chế đi lại, hoạt động
- Tìm các dấu hiệu của cục máu đông
- Tránh cho vết mổ tiếp xúc ánh nắng để vết sẹo phẫu thuật không bị thâm đen
- Hãy kiên nhẫn, đợi vết mổ lành hẳn
Bài viết này tổng hợp tất cả những phẫu thuật phổ biến nhất, cung cấp sơ lược về quy trình chung. Mong bạn tìm được những thông tin bổ ích trong bài viết này nhé!
[embed-health-tool-bmi]
