Bạn đọc hỏi
Chào bác sĩ! Tôi mới kết hôn cách đây 3 tháng, chưa sẵn sàng làm mẹ nên luôn áp dụng nhiều biện pháp tránh thai sau khi quan hệ tình dục. Trong đó có dùng viên uống ngừa thai khẩn cấp. Tuy nhiên, tôi chưa được rõ cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp nên không biết thuốc ngừa thai uống trước hay sau khi quan hệ mới phát huy hiệu quả cao nhất. Mong bác sĩ tư vấn giúp! Xin cảm ơn!
(Bích Ngọc – TP.HCM)
Bác sĩ trả lời
Với câu hỏi thuốc ngừa thai uống trước hay sau khi quan hệ, Bác sĩ Tạ Trung Kiên, hiện đang hợp tác chuyên môn với Bệnh viện Phụ sản Âu Cơ – Đồng Nai trả lời cụ thể như sau:
Thuốc tránh thai khẩn cấp (Emergency Contraceptive Pills) hay còn gọi là viên uống buổi sáng (Morning-after pill) là một loại thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ (chẳng hạn như quan hệ tình dục không an toàn, bị cưỡng hiếp hoặc sử dụng phương pháp ngừa thai khác nhưng không thành công)
Có 4 nhóm thuốc tránh thai khẩn cấp:
- Estrogen-Progesteron phối hợp liều cao
- Progestogen đơn thuần liều cao
- Chất điều hoà chọn lọc thụ thể của progesterone
- Dụng cụ tử cung
Trong đó, nhóm số 1 mang lại nhiều tác dụng phụ nên đã không còn phổ biến trên thị trường. Nhóm 4 là dụng cụ tử cung, không phải là thuốc nên sẽ không giải thích thêm trong bài này.
Cơ chế hoạt động của thuốc ngừa thai khẩn cấp
Thuốc ngừa thai khẩn cấp giúp ngăn cản sự hình thành túi thai bằng cách ngăn ngừa quá trình thụ tinh và ngăn chặn quá trình phôi thai làm tổ.
Cơ chế ngừa thai của thuốc tránh thai khẩn cấp:
- Nhóm Progesteron đơn liều cao: Làm đặc chất nhầy ở cổ tử cung, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng, đồng thời làm cho cửa sổ làm tổ đóng lại sớm hơn. Nên quá trình thụ thai và làm tổ sẽ khó hoặc không thể diễn ra.
- Chất điều hoà chọn lọc thụ thể của progesterone: Thuốc tác động vào giai đoạn làm tổ, khiến cho lớp nội mạc tử cung mỏng đi, từ đó khiến cho phôi thai không thể làm tổ trên niêm mạc.
Nên uống thuốc tránh thai trước hay sau khi quan hệ?
Tất cả các thuốc tránh thai khẩn cấp đều được khuyên dùng sau khi quan hệ và nên uống sớm nhất có thể. Bên cạnh đó, những trường hợp bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng thuốc tránh khẩn cấp bao gồm:
- Xuất tinh ngoài âm đạo bị thất bại
- Bao cao su bị trượt hoặc bị rách
- Quan hệ không sử dụng biện pháp an toàn
- Tính toán sai thời gian kiêng hoặc không kiêng quan hệ tình dục
- Trễ hơn 7 ngày đối với biện pháp tránh tiêm thuốc tránh thai
- Bị lạm dụng tình dục mà không được bảo vệ bằng biện pháp an toàn nào.
- Ba hoặc nhiều hơn 3 lần liên tiếp bỏ lỡ thuốc tránh thai kết hợp đường uống
- Sử dụng thuốc diệt tinh trùng bị thất bại hoặc thuốc bị tan chảy trước khi giao hợp.
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả
Nhóm Progesteron đơn thuần liều cao chứa Levonorgestrel
Thuốc càng được uống sớm càng tốt và tốt nhất trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ. Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp theo chỉ dẫn, nó có thể giảm khả năng mang thai đến khoảng 90%.
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp loại 1 viên
Cách sử dụng thuốc tránh thai loại 1 viên là bạn nên sử dụng ngay sau khi quan hệ tình dục. Thời điểm uống sau khi quan hệ càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao. Trường hợp trễ nhất là không nên quá 72 giờ. Liều 1 viên chứa 150 μg LNG Postinor ®.
Cách uống thuốc tránh thai khẩn cấp loại 2 viên
Cách sử dụng thuốc tránh thai loại 2 viên là bạn nên sử dụng mỗi viên cách nhau đúng 12 giờ. Thời điểm uống sau khi quan hệ càng sớm thì hiệu quả tránh thai càng cao. Trường hợp trễ nhất là không nên quá 72 giờ. Mỗi liều 1 viên chứa 75 μg LNG Postinor 2®.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa Mifepristone có thể hiệu quả lên đến 120 giờ sau quan hệ không an toàn.
Uống thuốc tránh thai trước khi quan hệ có được không?
Về mặt y khoa, việc uống thuốc ngừa thai ngay trước lúc quan hệ và ngay sau quan hệ không khác nhau về mặt tác dụng, vì khoảng cách giữa hai thời điểm chỉ khoảng một tiếng, nên sẽ không có gì khác nhau.
Tuy nhiên, viên thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ được dùng như là một phương pháp thay thế khi các phương pháp ngừa thai khác thất bại. Điều này có nghĩa là, trước khi quan hệ tình dục bạn nên chọn một phương pháp ngừa thai khác an toàn hơn, điển hình là sử dụng bao cao su và xuất tinh ngoài.
Việc sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp trước khi quan hệ có thể dẫn đến nhận thức sai lầm rằng phương pháp này có thể được dùng thường xuyên và nhiều lần, không cần sử dụng các biện pháp khác.
Kết luận
Bác sĩ hy vọng những thông tin vừa rồi đã giúp bạn giải đáp thắc mắc thuốc ngừa thai uống trước hay sau khi quan hệ. Khi có thắc mắc liên quan đến sức khỏe tình dục và các biện pháp ngừa thai, bạn hãy gửi câu hỏi về DIEPHM để được giải đáp cụ thể nhé!
[embed-health-tool-ovulation]
