Tìm hiểu chung
Chụp cộng hưởng từ mật tụy là gì?
Chụp cộng hưởng từ mật tụy (MRCP) là một loại xét nghiệm hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) đặc biệt nhằm tạo ra hình ảnh chi tiết của hệ thống gan và tụy, bao gồm gan, túi mật, ống mật, tuyến tụy và ống tụy. Kỹ thuật sử dụng từ trường mạnh, sóng vô tuyến và máy tính để đánh giá chức năng các bộ phận trên. Đây là phương pháp không xâm lấn và không sử dụng bức xạ ion hóa. Chụp cộng hưởng từ mật tụy có thể cho biết sự khác biệt giữa mô bệnh và mô bình thường tốt hơn so với chụp X-quang, CT hay siêu âm. Kỹ thuật này có thể được thực hiện trên cơ sở ngoại trú.
Khi nào bạn cần thực hiện chụp cộng hưởng từ mật tụy?
Bác sĩ sử dụng kỹ thuật chụp cộng hưởng từ mật tụy để:
- Kiểm tra các bệnh về gan, túi mật, ống mật, tuyến tụy và ống tụy chẳng hạn như khối u, sỏi, viêm hoặc nhiễm trùng.
- Đánh giá tình trạng viêm tụy để phát hiện nguyên nhân cơ bản. Bác sĩ có thể sử dụng thuốc Secretin với các mô sẹo lâu ngày và định lượng dịch tiết bao nhiêu là đúng chức năng của 1 tuyến tụy khỏe mạnh.
- Hỗ trợ chẩn đoán đau bụng không rõ nguyên nhân.
- Là giải pháp thay thế không xâm lấn của kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP). ERCP là phương pháp chẩn đoán kết hợp nội soi, sử dụng một dụng cụ quang học được chiếu sáng để kiểm tra bên trong cơ thể, có tiêm thuốc cản quang có chứa i-ốt và chụp phim X-quang, nhằm đánh giá chức năng các ống mật hoặc ống tụy.
Điều cần thận trọng
Chụp cộng hưởng từ mật tụy có nguy hiểm không?
Tương tự như kỹ thuật chụp cộng hưởng từ MRI, chụp cộng hưởng từ mật tụy hầu như không gây rủi ro cho người bệnh nếu tuân thủ các hướng dẫn an toàn.
- Nếu có dùng thuốc gây mê, rủi ro có thể là nguy cơ sử dụng quá liều. Tuy nhiên, các dấu hiệu sinh hóa quan trọng của người bệnh sẽ luôn được theo dõi trong quá trình chụp để giảm thiểu rủi ro này.
- Từ trường mạnh không gây hại nhưng nó có thể khiến các thiết bị y tế cấy ghép trong cơ thể người bệnh bị trục trặc hoặc gây biến dạng hình ảnh.
- Xơ hóa hệ thống nguồn gốc thận là một biến chứng có thể xảy ra nhưng hiếm gặp, liên quan đến việc tiêm thuốc cản quang gadolinium ở những người mắc bệnh thận nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ đánh giá cẩn thận chức năng thận của người bệnh trước khi xem xét tiêm thuốc cản quang.
- Có nguy cơ phản ứng dị ứng nếu sử dụng thuốc tiêm cản quang như buồn nôn, đau đầu và đau tại vị trí tiêm. Tuy vậy, phản ứng trong trường hợp này thường nhẹ và có thể kiểm soát bằng thuốc. Thuốc cản quang đường uống cũng có thể gây dị ứng nhưng rất hiếm, loại thuốc này sẽ có vị khó chịu và gây chướng bụng tạm thời. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều dung nạp thuốc tốt.
- Các bà mẹ không nên cho con bú trong 24-48 giờ sau khi tiêm thuốc cản quang mặc dù các nghiên cứu cho thấy lượng thuốc mà trẻ sơ sinh có thể hấp thụ trong thời gian bú mẹ này là rất thấp.
- Màu nhuộm trong hình xăm có thể chứa sắt và nóng lên trong quá trình chụp nhưng rất hiếm.
Quy trình thực hiện
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Trước khi thực hiện
Thông thường, người bệnh cần nhịn ăn uống trong vài giờ trước khi thực hiện chụp cộng hưởng từ mật tụy. Khi ở phòng chụp, người bệnh có thể được yêu cầu mặc áo choàng bệnh nhân và cởi bỏ các phụ kiện bằng kim loại.
Vì quy trình sẽ sử dụng thuốc cản quang đường uống hoặc tiêm, bác sĩ hoặc kỹ thuật viên có thể cần nắm bệnh sử phản ứng dị ứng nếu có của người bệnh bao gồm dị ứng với thực phẩm hoặc thuốc, sốt cỏ khô, nổi mề đay hoặc hen suyễn dị ứng. Tuy nhiên, thuốc cản quang sử dụng trong kỹ thuật này không chứa iốt nên ít có khả năng gây ra phản ứng dị ứng hơn so với các thuốc cản quang được sử dụng trong chụp CT.
Nếu mắc một số bệnh lý nghiêm trọng như bệnh thận hoặc đã trải qua phẫu thuật hay nghi ngờ có thai, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ. Phụ nữ mang thai không nên chụp bất kỳ loại cộng hưởng từ nào trong 3 tháng đầu trừ khi thực sự cần thiết.
Nếu mắc chứng sợ không gian hẹp hoặc dễ bị lo lắng, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để được kê toa thuốc an thần nhẹ trước khi vào chụp.
Trong hầu hết các trường hợp, chụp cộng hưởng từ mật tụy là an toàn cho người có cấy ghép một số bộ phận kim loại nhất định. Một số trường hợp cấy ghép thiết bị sau có thể cần đánh giá độ an toàn trước khi được vào chụp:
- Cấy ốc tai
- Vòng xoắn kim loại dùng trong phẫu thuật phình động mạch não hoặc điều trị bệnh lý mạch máu
- Một số loại máy khử rung tim thế hệ cũ và máy tạo nhịp tim
Ngoài ra, nếu trong cơ thể có những vật thể kim loại như mảnh đạn, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ. Nếu các vật này ở gần hoặc trong mắt, chúng có thể di chuyển, nóng lên trong quá trình chụp và gây mù lòa.
Trẻ em chụp cộng hưởng từ mật tụy có thể cần phải được gây mê để giữ yên trong suốt quá trình. Cha mẹ nên động viên con không ăn uống trong vòng vài giờ và giúp trẻ bình tĩnh hợp tác thực hiện kỹ thuật.
Trong khi thực hiện
Không giống như chụp X-quang và chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ mật tụy không sử dụng bức xạ. Thay vào đó, sóng vô tuyến sắp xếp lại các nguyên tử hydro tồn tại tự nhiên trong cơ thể, không gây ra bất kỳ thay đổi hóa học nào trong các mô. Khi các nguyên tử hydro trở lại vị trí thẳng hàng thông thường, chúng phát ra các lượng năng lượng khác nhau tùy thuộc vào vị trí loại mô. Máy quét sẽ thu năng lượng này và tạo ra hình ảnh truyền đến máy tính.
Trong hầu hết các máy chụp cộng hưởng từ, từ trường được tạo ra bằng cách truyền một dòng điện qua cuộn dây. Các cuộn dây khác được đặt trong máy nhưng trong một số trường hợp chúng có thể được đặt xung quanh phần cơ thể được chụp. Các cuộn dây này gửi và nhận sóng vô tuyến, tạo ra các tín hiệu được phát hiện bởi máy. Tuy nhiên, dòng điện không tiếp xúc với người bệnh.
Một máy tính xử lý các tín hiệu và tạo ra một loạt các hình ảnh, mỗi hình ảnh cho thấy một lát cắt mỏng của cơ thể. Bác sĩ sẽ nghiên cứu những hình ảnh này từ các góc độ khác nhau.
Để bắt đầu, người bệnh sẽ được cố định trên bàn chụp bằng dây đeo và vòng đệm. Các thiết bị chứa những cuộn dây có chức năng gửi và nhận sóng vô tuyến có thể được đặt xung quanh hoặc bên cạnh khu vực cơ thể cần quét chụp.
Nếu sử dụng thuốc cản quang, bác sĩ, y tá hoặc kỹ thuật viên sẽ đặt ống thông tĩnh mạch ở tay hoặc cánh tay người bệnh để tiêm trước khi chụp. Phần cơ thể được chụp có thể có cảm giác hơi ấm. Hãy giữ yên vị trí để hình ảnh không bị nhòe.
Sau khi thực hiện
Chụp cộng hưởng từ mật tụy thực tế mất khoảng 10-15 phút nhưng cũng có thể kéo dài khoảng 30 phút nếu sử dụng thuốc cản quang. Trong trường hợp này, toàn bộ quy trình thường mất 45 phút.
Nếu không dùng thuốc gây mê, người bệnh không cần thời gian phục hồi và có thể tiếp tục các hoạt động cũng như chế độ ăn uống bình thường ngay sau khi hoàn tất.
Kết quả của xét nghiệm
Kết quả của chụp cộng hưởng từ mật tụy là gì?
Một bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh sẽ phân tích kết quả và gửi báo cáo về cho bác sĩ chính. Người bệnh tiếp tục thực hiện các chỉ định của bác sĩ từ đây.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.
không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.
[embed-health-tool-bmr]
