I. Nguyên nhân và hậu quả khiến trẻ dậy thì sớm.
Hiện nay ngày càng nhiều trẻ bị dậy thì sớm, độ tuổi dậy thì không còn ở mức 8-16 tuổi mà thực tế đã có trường hợp 3-6 tuổi đã có biểu hiện của dậy thì.
1. Nguyên nhân
– Phỉm ảnh người lớn, phim tình cảm
Xã hội phát triển, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự tiếp xúc của trẻ với thế giới bên ngoài, sự tiếp cận của trẻ với những hình ảnh nóng, phim ảnh người lớn…khiến trẻ bị kích thích thần kinh, đẩy nhanh quá trình phát triển ở hệ viền của não ( vùng quyết định sự dậy thì của trẻ) khiến trẻ dậy thì sớm.
– Do chế độ ăn uống
Trẻ ăn nhiều thức ăn có nguồn gốc được chăn nuôi công nghiệp sẽ có nguy cơ dậy thì sớm. Lý do, trong chăn nuôi công nghiệp thường sử dụng chất kích thích tăng trưởng bằng hormone tăng trưởng đã khiến trẻ dậy thì sớm.
– Do chế độ nghỉ ngơi, giải trí.
Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy các hiện tượng khiến trẻ dậy thì sớm tường gặp ở trẻ tiếp xúc nhiều với công nghệ điện tử, xem tivi nhiều các sóng phát ra từ các đồ công nghệ đã khiến trẻ dậy thì sớm. Đặc biệt trẻ thường nghe nhiều nhạc vàng sầu não từ bé dễ bị kích thích dậy thì sớm và nghiêm trọng hơn là có thể khiến trẻ bị mắc bệnh tự kỷ.
2. Hậu quả của trẻ dậy thì sớm
– Trẻ dễ bị sốc, bị tự kỷ, trầm cảm
– Trẻ có tâm trạng không ổn định, dễ cáu gắt, thích thể hiện cái tôi, dễ mắc sai lầm và đua đòi theo những việc làm xấu. Có nhu cầu tình dục theo bản năng chứ chưa nhận thức được nên dễ bị mắc sai lầm hoặc bị kẻ xấu lợi dụng.
– Trẻ dậy thì sớm thường có cơ thể nhỏ, lùn vì đầu xương sớm đóng kín khi quá trình dậy thì kết thúc.
II. Chế độ dinh dưỡng khiến trẻ dậy thì sớm.
Có rất nhiều nguyên nhân gây dậy thì sớm ở trẻ, trong đó yếu tố dinh dưỡng là một trong các nguyên nhân phổ biến. Cụ thể:
1. Thịt gia cầm ( đặc biệt là phần cổ)
Trên thị trường, phần lớn gia cầm được nuôi dưỡng bằng thức ăn tăng tốc độ phát triển. Trong “thuốc tăng trưởng” tập trung ở trong tuyến nội tiết của phần đầu, cổ gia cầm. Vì vậy, ăn cổ vịt, ngỗng…sẽ thúc đẩy quá trình dậy thì sớm.
2. Rau xanh và hoa quả trái mùa
Tất cả các loại hoa quả trái mùa như dâu tây, nho, dưa hấu, vào mùa đông…đều phát triển nhờ “ thuốc tăng trưởng” nên chín sớm và bày bán trái mùa. Không nên cho trẻ dưới 5 tuổi ăn vì sẽ dễ bị dậy thì sớm.
3. Các thực phẩm rán chín trong chảo mỡ.
Các loại gà rán, khoai tây chiên…Nhiệt lượng quá cao khi vào cơ thể trẻ sẽ chuyển hóa thành những chất béo thừa, gây rối loạn bài tiết bên trong dẫn đến dậy thì sớm.
Mặt khác, dầu ăn được sử dụng nhiều lần, nhiệt độ cao làm dưỡng khí biến chất cũng là nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm. Trẻ ăn đồ ăn nhanh trên 2 lần/ tuần và thường ăn các thực phẩm chiên phồng có nguy cơ dậy thì sớm 2,5 lần so với trẻ ăn uống bình thường.
4. Dinh dưỡng dư thừa
Là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dậy thì sớm. Các mẹ nên chú trọng tới lượng protein hấp thụ vào cơ thể không để vượt quá tiêu chuẩn. Trong bữa ăn phải có rau kết hợp với thịt.
5. Thuốc bổ
Cũng được xếp vào nguyên gây dậy thì sớm. Không nên cho trẻ sử dụng các chất bổ như sữa ong chúa, mật ong, các thực phẩm chức năng tăng cường trí tuệ. Cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi cho trẻ sử dụng. Tốt nhất nên hỏi ý kiến tư vấn các bác sĩ chuyên khoa. Các mẹ nên cất kỹ các loại thuốc tránh thai, sản phẩm làm đẹp ngực…để tránh các trẻ dùng nhầm hoặc tò mò tiếp xúc. Trong giai đoạn đang cho con bú, người mẹ không nên dùng các sản phẩm chăm sóc ngực bôi lên vú để tránh cho các bé bú vào cơ thể.
BS. Hoàng Ngọc Anh, Phòng khám tư vấn dinh dưỡng chất lượng cao, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội – 70 Nguyễn Chí Thanh