Hàng ngày, có tới 40% bà mẹ đến khám dinh dưỡng nói vừa cho con bú mẹ, vừa ăn thêm sữa ngoài ngay từ tháng tuổi đầu tiên của bé, với lý do mẹ không đủ sữa, bú sữa mẹ bé không lên cân, ăn sữa ngoài con mới đủ chất… Đây là điều rất đáng tiếc. Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ nhỏ, có thành phần dinh dưỡng đầy đủ, cân đối, dễ tiêu hóa và hấp thu. Trẻ được bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu sẽ phát triển khỏe mạnh, cân đối, có sức đề kháng tốt và phòng ngừa được bệnh tật do được tăng miễn dịch thông qua bú mẹ, tạo được tình cảm gắn bó giữa mẹ và con.
Tuy nhiên muốn con có nhiều sữa các mẹ cần lưu ý một số điểm sau:
Khi cho bé bú, bạn cần bế bé áp bụng vào bụng mẹ, bé ngậm sâu quầng đen núm vú, chính động tác mút của bé sẽ kích thích tiết ra sữa, mỗi lần bé bú cạn bầu sữa thì sữa càng mau về. Trong tháng đầu mỗi lần bé bú từ 10-15 phút, càng lớn thời gian có thể kéo dài 20-30 phút. Ba tháng đầu bé có thể bú liền một mạch đến khi bé no thì rời ti mẹ và ngủ. Nhưng từ tháng thứ 4 trở đi bé có thể vừa ăn vừa chơi là bình thường, nên chọn chỗ vắng người, tốt nhất chỉ có 2 mẹ con để bé tập trung vào bú, khi cho bé bú hết bầu sữa thứ nhất mới chuyển sang bầu thứ hai vì bú như vậy mới tận dụng được hết nguồn sữa béo cuối bầu để bé tăng cân. Trong khi bú nếu bé ngủ bạn không nên rút ti ra, vì bé thường vừa ăn vừa ngủ. Đến khi nào bé bú no, lúc đó bé tự nhả ti mẹ và ngủ ngoan.
Về chế độ ăn của mẹ: hàng ngày bạn cần ăn đa dạng thực phẩm, số lượng tăng hơn so với bình thường để có đủ năng lượng và chất dinh dưỡng. Khẩu phần ăn cần đủ bốn nhóm thực phẩm: chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, đậu đỗ…, chất béo (dầu, mỡ, bơ), chất đường bột (gạo, mì, khoai…), vitamin và khoáng chất (rau xanh và hoa quả tươi). Mỗi ngày bạn uống từ 2,5 đến 3 lít nước bao gồm sữa, nước quả, nước canh, nước lọc…, nên uống trước khi cho con bú và cả sau khi cho con bú. Buổi tối trước khi đi ngủ bạn có thể uống một ly sữa, ban đêm sau khi cho con bú cần uống ngay một ly nước để sữa mau về.
Ngoài ra bạn có thể ăn thêm một số món ăn truyền thống như cháo móng giò, khi ninh bạn cho thêm vài miếng đu đủ xanh vừa mau nhừ xương, vừa có tác dụng lợi sữa. Có thể ăn thêm cháo lạc, cháo hoặc chè vừng đen. Hằng ngày có thể uống thêm cả nước trà vằng cũng có tác dụng kích thích tiết nhiều sữa nữa.
Cần cho bé bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu. Không nên cho bé ăn bột quá sớm vì bộ máy tiêu hóa của bé chưa hoàn chỉnh, bé chưa có đủ men tiêu hóa tinh bột sẽ dẫn đến rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến việc hấp thu các chất dinh dưỡng. Đặc biệt ăn bột sớm sẽ cản trở hấp thu canxi trong sữa, bé dễ nguy cơ còi xương. Mặt khác khi cho bé ăn bột bé sẽ có cảm giác no và không chịu ăn sữa nữa. Chỉ khi bé đủ sáu tháng tuổi mới cho bé ăn bổ sung và vẫn tiếp tục cho con bú mẹ.
Thầy thuốc Ưu tú
Thạc sĩ, Bác sĩ Dzoãn Thị Tường Vi
Phòng khám dinh dưỡng, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội
