Canxi là khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển về thể chất của trẻ. Thiếu canxi trong giai đoạn sơ sinh cũng như trong quá trình phát triển của bé sẽ dẫn đến nguy cơ chậm phát triển chiều cao, còi xương…cũng như ảnh hưởng đến sự phát triển của hình dáng cơ thể, tình trạng vẹo cột sống, chân vòng kiềng…
Một số dấu hiệu trẻ bị thiếu canxi để các mẹ nhận biết và có biện pháp đưa con đi khám và nghe tư vấn của các chuyên gia dinh dưỡng để khắc phục- Bao gồm:
I. Trẻ trằn trọc khó ngủ, ngủ không ngon giấc.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng khó ngủ của bé và trong đó có một nguyên nhân là do trẻ bị thiếu canxi.
Canxi giúp điều tiết sự cân bằng giữa trạng thái hưng phấn và ức chế của vỏ não. Khi cơ thể thiếu canxi gây ảnh hưởng đến hoạt động trao đổi chất của hệ thần kinh trung ương dẫn đến tình trạng vỏ não liên tục ở trạng thái hưng phấn khiến trẻ đến giờ ngủ mà không thể ngủ được.
II. Đổ mồ hôi trộm vào ban đêm
Trẻ bị thiếu vitamin D trong giai đoạn mới sinh thường mắc chứng đổ mồ hôi trộm. Trẻ dưới một tuổi đa số bị thiếu vitamin D, đây là giai đoạn hệ xương của bé phát triển mạnh nhất. Ngoài ra, trẻ sinh non, trẻ sinh nhẹ cân, trẻ mắc các chứng bệnh nhiễm khuẩn, trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài…là những đối tượng bị thiếu hụt vitamin D trầm trọng, các bé này hay ra nhiều mồ hôi ở trán, vùng gáy ngay cả khi thời tiết đang lạnh, đặc biệt là lúc trẻ ngủ nên trẻ hay rụng tóc ở phần sau gáy. Khi trẻ đổ mồ hôi nhiều, nên cho bé mặc quần áo mỏng, ở trong phòng thoáng, mát ( có quạt, máy lạnh), cho bé uống nhiều nước…Trong đêm trẻ đổ mồ hôi nhiều mẹ thường xuyên dùng khăn khô mềm lau người cho bé, tránh để mồ hôi gây cảm lạnh cho bé do mồ hôi hấp thu ngược vào cơ thể.
III. Giật mình, khóc đêm
Thiếu canxi làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của hệ thần kinh, làm chậm quá trình dẫn truyền thần kinh, ức chế quá trình ngủ của bé, khiến trẻ hay bị giật mình, khó ngủ, ngủ mơ màng và bất an. Ngoài ra trẻ có thể bị co thắt thanh quan gây khó thở, bị ọc sữa do co thắt dạ dày. Thiếu canxi làm chậm quá trình trao đổi chất khiến trẻ chậm lớn, thấp còi.
IV. Trẻ nhận thức chậm và khó thích nghi với môi trường sống.
Đây cũng là dấu hiệu bắt gặp ở trẻ bị thiếu canxi. Trẻ nhận thức chậm, rối loạn tâm lý, phát triển chậm, sự phản xạ cũng kém hơn…
V. Biếng ăn, chán ăn
Trẻ không thích thú ăn uống hoặc chỉ ăn mỗi món yêu thích cũng liên quan đến thiếu canxi. Tình trạng này khó kéo dài cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của bé và suy giảm hệ miễn dịch mở đường cho virus…gây bệnh cho bé.
VI. Bé hay bị nhức mỏi chân, đau chân
Canxi là thành phần chính của xương và răng. Thiếu canxi làm cho xương của bé bị yếu, nhiệm vụ nâng đỡ cơ thể không thể đảm bảo khiến bé có biểu hiện đau nhức xương đặc biệt ở chân, tay trong khi di chuyển…khiến bé lười vận động. Ngoài ra bé còn hay bị chuột rút ở chân, triệu chứng này dễ nhận biết ở trẻ từ 18 tháng tuổi trở lên.
VII. Hay nấc cụt, ọc sữa
Rất hay gặp ở trẻ bị thiếu canxi. Trường hợp nặng có thể gây ngừng thở, thở nhanh và có thể gây suy tim.
VIII. Thóp liền muộn
Thóp là vùng mềm giữa các xương sọ bên trên trán của bé sơ sinh. Thóp liền sớm quá, muộn quá đều không tốt. Thóp đóng lại muộn là dấu hiệu trẻ thiếu canxi khiến còi xương, suy dinh dưỡng thông thường, thóp khép lại khi trẻ được 12-18 tháng tuổi.
IX. Trẻ biết đi muộn, biến dạng xương khớp.
Hiện tượng này thường biểu hiện ở trẻ dưới 1 tuổi và biểu hiện ở chân, chân cong hình chữ O, chữ X, cơ bắp nhão, lỏng lẻo, yếu mềm. Khiến trẻ biết bò, đứng … chậm so với trẻ cùng lứa.
X. Rụng tóc vành khăn
Nguyên nhân chính là do thiếu Vitamin D dẫn đến rối loạn chuyển hóa canxi, không chỉ thấy ở trẻ suy dinh dưỡng mà còn gặp ở trẻ to béo, mập mạp.
XI. Sâu răng, chậm mọc răng
Canxi là thành phần quan trọng của răng, thiếu hụt canxi cũng ảnh hưởng đến răng, gây sâu răng. Trẻ thiếu canxi sẽ mọc răng chậm, răng mọc lệch, bố trí không đều, răng lỏng, sớm rụng…
Lưu ý: Để bổ sung đủ lượng canxi cần thiết cho trẻ, thực đơn hàng ngày của bé nên bổ sung các thực phẩm như tôm, cua, cá, rau ngót, đậu tượng…phối hợp với tắm nắng hàng ngày.
BS. Hoàng Ngọc Anh, Phòng khám tư vấn dinh dưỡng chất lượng cao, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội – 70 Nguyễn Chí Thanh
