Cách cân đối đạm thực vật trong bữa ăn

Đạm động vật lẫn đạm thực vật giữ vai trò quan trọng với cơ thể con người. Tuy nhiên, chế độ ăn uống không lành mạnh (nhiều chất béo no, đường tự do, muối) và mất cân đối trong tỷ lệ nạp vào hai loại đạm này là một trong những nguyên nhân gia tăng các bệnh mạn tính không lây (MTKL) tại Việt Nam. Nổi bật trong đó là tim mạch, đái tháo đường và ung thư. Theo thống kê của WHO, khoảng 81% nguyên nhân tử vong toàn quốc năm 2022 đến từ các bệnh MTKL.

Để cải thiện thực trạng trên, các chuyên gia khuyên người Việt nên cân đối lượng đạm động vật và đạm thực vật trong chế độ ăn theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị (RDA), tùy vào độ tuổi và đối tượng. Cụ thể, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến nghị người trưởng thành (từ 19 tuổi) nên ăn đạm động vật theo tỷ lệ 30-35% tổng số đạm nạp vào. Lượng đạm động vật nạp vào cơ thể càng giảm khi tuổi càng cao và cần bổ sung theo tỷ lệ 1/3 đạm động vật, 2/3 đạm thực vật. Trong khi đó, đối tượng trẻ nhỏ cần đạm động vật cho quá trình tăng trưởng và phát triển, nên trong mỗi bữa ăn cần tuân thủ tỷ lệ 2/3 đạm động vật và 1/3 đạm thực vật.

Tại hội thảo “Dinh dưỡng Thực vật và Giải pháp sức khỏe của thế kỷ XXI” do Vinasoy và Viện Dinh dưỡng phối hợp tổ chức hồi tháng 7, so sánh 10 loại đạm và các chỉ số đạm của chúng để giúp các gia đình Việt cân nhắc lựa chọn phù hợp. Qua khuyến cáo từ Viện Dinh dưỡng, người trưởng thành nên sử dụng nhiều đạm thực vật hơn đạm động vật để bảo vệ sức khỏe – khoảng 100 gram đậu, hạt mỗi ngày.

Theo Tiến sĩ Mark Messina – Giám đốc Nghiên cứu Dinh dưỡng Đậu nành, Viện Dinh dưỡng Đậu nành toàn cầu, Mỹ, đậu nành chứa hàm lượng đạm cao hơn các loại đậu khác và đáp ứng đủ nhu cầu đạm của cơ thể. Nhiều lợi ích rõ rệt của đạm đậu nành được ghi nhận như giảm cholesterol máu, tăng sức mạnh cơ bắp, giúp phục hồi sau tập luyện, chống teo cơ, ngăn ngừa ung thư… Trong công bố về sức khỏe năm 1999, Cục Quản Lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ khẳng định, dùng 25 gram đạm đậu nành mỗi ngày như một phần của chế độ ăn ít chất béo bão hòa và cholesterol, có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Theo đó, lượng dùng khuyến nghị các thực phẩm từ loại đậu này cho người lớn là 2 phần ăn hàng ngày (15-25 gram đạm) và trẻ em là 2 phần (7-15 gram đạm).

Theo đánh giá từ các chuyên gia, lượng dùng khuyến nghị trên cũng phù hợp với nhiều gia đình Việt, bởi đạm đậu nành là nguồn đạm truyền thống, quen thuộc với người Việt, đồng thời dễ tìm kiếm trong tiêu dùng hàng ngày. Bên cạnh việc chế biến loại hạt này thành các món như đậu phụ, tàu hũ ky, bột đậu nành hay giá đậu nành, người dùng có thể tiếp cận nhiều sản phẩm chất lượng cao và linh hoạt về hình thức. Ví dụ, các loại thức uống sữa đậu nành hoặc sữa chua đậu nành cũng có thể góp vào thực đơn hàng ngày để người dùng đạt tỷ lệ đạm mong muốn.

Thanh Thư