Cây dẻ cười/ cây hồ trăn (danh pháp khoa học Pistacia vera) là một loài thực vật thuộc họ đào lộn hột và là loài cây cho trái được ghi nhận sớm nhất. Theo nhiều tài liệu thì con người đã biết đến dẻ cười từ 7000 năm trước Công nguyên và người ta lấy ngày 26 tháng 2 hàng năm là ngày Quốc tế quả Hồ trăn.
Pistacia vera là một loại cây rụng lá cỡ trung bình, được cho là có nguồn gốc ở các dãy núi thuộc khu vực Tây Á và Thổ Nhĩ Kỳ. Cây được và cây cái mộc riêng. Có rất nhiều giống cây hạt dẻ cười khác nhau, nhưng giống phổ biến được trồng cho mục đích thương mại là giống Kerman.
Cây dẻ cười phát triển tốt trong điều kiện khí hậu ôn hoà, không quá nóng, không quá lạnh. Nó có thể được trồng và thu hoạch quả quanh năm với thời tiết dễ chịu, nhiệt độ vừa đủ. Loài cây này hiện đang được trồng quy mô lớn ở Mỹ, Iran, Syria, Thổ Nhỹ Kỳ, Trung Quốc,… Việt Nam cũng đã thành công trong việc trồng giống cây giá trị cao này tại các khu vực có khí hậu ôn hoà của miền Trung. Sau khi trồng, cây dẻ cười cần mất từ 8 đến 10 năm để tạo ra vụ mùa đầu tiên.
Hạt dẻ cười thực chất không phải là hạt mà là một loại quả hạch đơn hạt. Dẻ cười có lớp vỏ lụa màu hồng cùng lớp vỏ cứng màu hơi vàng sẽ nứt đôi khi chín muồi. Phần nhân màu xanh lục với hương vị bùi béo, thơm dịu. Dẻ cười có thể ăn sống, rang muối hoặc ăn kèm với các món sốt, kem, bánh ngọt,…
→ Xem thêm sản phẩm: Hạt dẻ cười loại 1
Dinh dưỡng trong hạt dẻ cười
Hạt dẻ cười rất giàu dưỡng chất, với hơn 30 vitamin, khoáng chất và dưỡng chất thực vật khác nhau. Nhưng lại là một trong các loại hạt có ít calo nhất (3-4 calo/hạt) rất tốt cho người ăn kiêng.
Trong 30g hạt dẻ cười chứa: 50% chất béo, bao gồm 83% các acid béo không bão hòa và hoàn toàn không có chất béo trans; 3g chất xơ hòa tan (nhiều hơn bất cứ hạt có dầu nào); 23% protein; 13% carbohydrate
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 1 ounce (khoảng 28,4g) tương đương với khoảng 49 nhân hạt dẻ cười chưa rang có chứa:
- Năng lượng: 159 calo
- Protein: 5,72g
- Chất béo: 12,85g
- Carbohydrate: 7,70g
- Chất xơ: 3g
- Đường: 2,17g
- Magie: 34mg
- Kali: 291mg
- Phot pho: 139mg
- Vitamin B-6: 0,482mg
- Thiamin: 0,247mg
13 tác dụng của hạt dẻ cười đối với sức khoẻ
Hạt dẻ cười là một loại hạt cây có hương vị thơm ngon, được các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng vì lượng dưỡng chất dồi dào mà nó chứa đựng. Cùng với quả óc chó, hạnh nhân và hạt điều, dẻ cười cung cấp rất nhiều protein, chất béo và khoáng chất tốt cho người dùng.
1. Ít calo
Hạt dẻ cười là một trong những loại hạt có hàm lượng calo thấp nhất, có nghĩa là hầu hết mọi người đều có thể sử dụng loại hạt này hàng ngày mà không cần lo lắng tới lượng calo hàng ngày.
28g hạt macca chứa 204 calo, 28g óc chó cung cấp 196 calo trong khi 28g dẻ cười chỉ chứa 159 calo.
2. Giàu chất chống oxy hoá
Hạt dẻ cười rất giàu chất chống oxy hoá tocopherol, phytosterol, xanthophyll carotenoids,… đặc biệt quan trọng đối với sức khoẻ con người. Những chất này có khả năng ngăn ngừa các tế bào của cơ thể bị tổn thương từ đó làm giảm nguy cơ ung thư và viêm. Hầu hết các loại hạt đều chứa một số hợp chất chống oxy hoá, nhưng hạt dẻ cười có hàm lượng chất chống oxy hoá cao hơn các loại khác.
3. Tốt cho mắt
Hạt dẻ cười có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt nhờ có hàm lượng cao lutein, zeaxanthin – 2 chất chống oxy hoá quan trọng đối với mắt. Theo Hiệp hội Optometric Hoa Kỳ, lutein và zeaxanthin giúp bảo vệ mắt khỏi các bệnh như thoái hoá điểm vàng liên quan đến tuổi tác và đục thuỷ tinh thể.
4. Tốt cho đường ruột
Tất cả các loại hạt đều rất giàu chất xơ, giúp đường ruột khoẻ mạnh và ngăn ngừa tình trạng táo bón. Một loại chất xơ được gọi là prebiotic cũng có tác dụng nuôi các vi khuẩn tốt trong ruột. Vi khuẩn tốt tăng lên có nghĩa là vi khuẩn có hại sẽ bị tiêu diệt nhiều hơn.
Theo một nghiên cứu nhỏ năm 2012, ăn hạt dẻ cười có thể làm gia tăng vi khuẩn có lợi trong ruột. Cũng trong nghiên cứu này, người ta nhân ra rằng chế độ ăn bổ sung dẻ cười giúp gia tăng vi khuẩn đường ruột tốt nhiều hơn so với chế độ ăn bổ sung hạnh nhân.
5. Bổ sung protein
Protein chiếm khoảng 21% tổng trọng lượng hạt, vì thế hạt dẻ cười được coi là một nguồn protein tốt cho người ăn chay. Khi so sánh với các loại hạt khác như hạnh nhân, quả phỉ, óc chó,… dẻ cười cũng chứa nhiều axit amin thiết yếu hơn.
6. Giúp kiểm soát cân nặng
Thường xuyên ăn các loại hạt giúp bạn kiểm soát cân nặng một cách tốt nhất. Và hạt dẻ cười đặc biệt có lợi cho những người muốn giảm hoặc duy trì cân nặng nhờ ít calo, hàm lượng chất xơ và protein cao.
Trong một nghiên cứu được tiến hành năm 2012, những người ăn 28,4g dẻ cười trong 12 tuần đã giảm chỉ số khối cơ thể (BMI) nhiều hơn gấp đôi so với những người ăn bánh quy. Cả hai nhóm đều tiêu thụ lượng calo tương đương nhau.
7. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Một chế độ ăn lành mạnh với sự góp mặt của các loại hạt dinh dưỡng như hạt dẻ cười, hạnh nhân hay quả óc chó… sẽ giúp bạn có một trái tim khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim. Phytosterol (một sterol thực vật) có trong hạt dẻ cười giúp tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng trong thức ăn.
Hàm lượng cao axit béo không bão hòa đơn, cùng các chất chống oxy hóa như vitamin A và E, công dụng của hạt dẻ cười giúp cơ thể chống lại các chứng viêm nhiễm, giúp bảo vệ mạch máu và giảm nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và đột quỵ.
Sử dụng hạt dẻ cười ở mức vừa phải giúp làm tăng nồng độ lutein, có tác dụng làm giảm lượng cholesterol xấu LDL và tăng lượng cholesterol tốt HDL cho cơ thể từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
8. Giúp hạ huyết áp
Một phân tích về 21 nghiên cứu được tiến hành năm 2015 cho thấy, ăn hạt có thể giúp hạ huyết áp ở những người không mắc bệnh tiểu đường loại 2. Trong đó, hạt dẻ cười có tác dụng mạnh hơn so với các loại hạt được thử nghiệm khác trong việc giảm cả huyết áp tâm thu và tâm trương.
9. Giúp cân bằng lượng đường trong máu
Hạt dẻ cười có chỉ số đường huyết thấp, vì vậy, lượng đường trong máu sẽ không tăng mạnh khi bạn ăn chúng.
Trong một nghiên cứu nhỏ được tiến hành trên 10 người, ăn dẻ cười giúp làm giảm lượng đường trong máu khi được bổ sung vào một bữa ăn giàu carbohydrate, chẳng hạn như bánh mì trắng. Các nhà nghiên cứu cho rằng đây là một trong những cách giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
Một nghiên cứu khác cho thấy ăn dẻ cười như một món ăn nhẹ có lợi cho lượng đường trong máu, huyết áp, béo phì, cùng các dấu hiệu viêm đối với những người mắc bệnh tiểu đường.
10. Giảm nguy cơ ung thư ruột kết
Hạt dẻ cười có thể làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như ung thư ruột kết do hàm lượng chất xơ cao. Trong một nghiên cứu năm 2017, các nhà khoa học đã nhận thấy quá trình rang không ảnh hưởng đến lợi ích này của dẻ cười.
11. Tăng cường hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể
Để có một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh đòi hỏi phải có đủ lượng vitamin B6. Nếu cơ thể thiếu vitamin B6 có thể làm chậm hoạt động của não cũng như làm giảm hiệu quả chống nhiễm trùng của hệ thống miễn dịch.
Ăn hạt dẻ cười giúp bổ sung vitamin B6 tự nhiên giúp cải thiện hệ thống miễn dịch của cơ thể. Vitamin B6 trong còn giúp cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và duy trì sức khỏe của các tuyến bạch huyết.
Ví dụ như tuyến ức, các hạch bạch huyết, lá lách nhằm đảm bảo sản xuất các tế bào máu trắng để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.
12. Bổ sung chất sắt giúp tăng cường tuần hoàn máu
Sắt có trong hemoglobin trong các tế bào máu đỏ, lưu giữ và mang oxy đi khắp cơ thể, sẵn sàng cho các hoạt động thể lực. Đồng thời giúp sản xuất năng lượng và tổng hợp chất chống oxy hóa. Không đủ sắt, hệ thống miễn dịch của bạn không thể hoạt động ở công suất tối ưu.
Sử dụng hạt dẻ cười như một cách thức bổ sung máu vì chứa hàm lượng sắt khá cao, đặc biệt cho chị em phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt.
13. Giàu vitamin E cho làn da mịn màng
Hạt dẻ cười được xem là một nguồn vitamin E tuyệt vời. Đây là một chất chống oxy hoá hòa tan trong chất béo. Vitamin E rất cần thiết trong việc duy trì tính toàn vẹn của màng tế bào và giữ cho làn da khỏe mạnh. Ngoài ra, vitamin E còn bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím, giúp chống lại lão hóa sớm và ung thư da.
Đừng quên bổ sung hạt dẻ cười vào chế độ ăn uống và tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên để nâng cao sức khoẻ và đẩy lùi mọi loại bệnh. Chúc các bạn luôn khoẻ mạnh, vui vẻ, hạnh phúc!
