Dây mơ lông hay mơ tam thể có hai loại: lá mơ tía (mặt dưới lá màu tía) và lá mơ xanh; tên khoa học là Paederia tomentosa và Paederia foetida.
Gọi là dây mơ lông vì cả hai mặt của lá đều có nhiều lông, rất mịn. Cây có tinh dầu rất hăng, có mùi bisunfua cacbon, có hai chất ancaloit paderin và một tan trong ête kết tinh ở dạng kim nhỏ, một chất vô định hình, hơi tan trong rượu amylic, clorofoc và benzen.
Theo dược học cổ truyền, mơ lông vị đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, sát trùng, trừ phong hoạt huyết, chỉ thống giải độc, tiêu thực đạo trệ, trừ thấp tiêu thũng.
Thường được dùng để chữa các chứng phong thấp, đau nhức, đau bụng, kiết lỵ, phù thũng, đầy bụng, chậm tiêu, trẻ nhỏ suy dinh dưỡng (cam tích, gan, lách sưng to, trúng độc, thoát giang (sa trực tràng), mụn nhọt mọc ở lưng, bạch đới, tổn thương do trật đả…
Lá mơ lông có tinh dầu rất hăng và có chứa nhiều vitamin C giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể và tăng cường sức đề kháng.
Lá mơ lông chữa bệnh đường ruột là bởi lá mơ tác dụng như một loại thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn đường tiêu hóa.
Có chứa nhiều hoạt chất kháng viêm có tác dụng trung hòa dịch vị dạ dày và chữa lành những tổn thương ở niêm mạc dạ dày.
Lá mơ lông có tính mát nên có tác dụng điều hòa khí huyết, cân bằng hệ tiêu hóa, giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng,…
-Trong lá mơ lông còn có chứa hoạt chất Alkaloid giúp phòng ngừa quá trình oxy hóa, phòng ngừa bệnh tật.
Theo kinh nghiệm dân gian, lá mơ lông có tác dụng thanh nhiệt, sát khuẩn và trị các bệnh về đường tiêu hóa rất tốt. Liều dùng 20 – 30g/ngày, có thể dùng đến 50g vẫn an toàn.
Lá mơ lông có rất nhiều tác dụng chữa bệnh – Ảnh minh hoạ
Đặc biệt, dân gian cho rằng, lá mơ lông có khả năng trị đau mỏi các khớp chân tay, trị phong tê thấp rất hay nên thường sử dụng để chữa các bệnh xương khớp.
Để thực hiện bài thuốc với lá mơ lông, chúng ta cần khoảng 30- 50g lá hoặc rễ cây mơ lông, đem sắc với gừng rồi chia ra 2 phần, 1 phần dùng để xoa bóp khớp bị đau hàng ngày, phần còn lại chỉ cho chút đường vào uống. Kiên trì kết hợp uống thuốc và xoa thuốc như vậy sẽ mang đến hiệu quả tốt nhất cho người bệnh.
Để chữa gút có thể áp dụng 1 trong các cách sau:
Dùng lá mơ lông ăn trực tiếp hàng ngày: Đối với những bệnh nhân bị gout thì nên mỗi ngày ăn tầm 50 lá mơ, ăn liên tiếp như vậy trong 3 tháng liên tục, rồi giảm xuống còn khoảng 30 – 40 lá mỗi ngày. Tiếp tục ăn trong vòng 12 tháng sẽ thấy hiệu quả, bạn có thể kết hợp chế biến ăn lá mơ cùng với các món ăn khác để tránh nhàm chán.
Sắc nước uống: Trực tiếp sử dụng lá mơ tươi đem rửa sạch, cắt ngắn cả dây và lá mơ rồi đem phơi khô, sao vàng rồi hạ thổ. Đem sắc với nước uống hàng ngày. Mỗi lần dùng khoảng 30 – 50gr lá mơ khô đem sắc cùng với khoảng 3 bát nước nhỏ, đun nhỏ lửa và sắc tới khi còn khoảng 1 bát con thì tắt bếp, để bớt nguội rồi uống.
Nước sắc lá mơ rừng: Nếu như bạn không tìm được lá mơ tươi tự làm thì bạn có thể ra các tiệm thuốc Đông y để mua nhưng phải đảm bảo đúng là lá mơ rừng. Cách sử dụng cũng giống như ở trên, mỗi ngày uống 2 lần bao gồm sáng và tối, nhớ uống trước khi ăn để phát huy tác dụng. Hoặc cũng có thể đem sắc làm 2 lần/ngày, mỗi lần lấy 1/2 – 2/3 bát.
BS Đinh Minh Trí (Đại học Y dược TP HCM)
