Đàn ông sau 40 tuổi, nồng độ testosterone suy giảm rõ rệt; yếu tố tâm lý, quan hệ tình dục không điều độ, các chất độc hại… cũng tác động đến lượng hormone nam.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đình Liên, Trưởng khoa Phẫu thuật Thận Tiết niệu và Nam học, Bệnh viện E Hà Nội, cho biết testosterone là nội tiết tố sinh dục nam giới (androgen) rất quan trọng, giúp bộ máy sinh sản hoạt động, yếu tố chính quyết định tính trạng nam, khả năng sinh sản và nhu cầu tình dục của các quý ông. Trong cơ thể nam giới, 95% lượng testosterone được sản xuất từ tinh hoàn, dưới 5% sản xuất từ tuyến thượng thận.
Sự suy giảm nội tiết tố nam xuống dưới mức bình thường là nguyên nhân chính gây ra tình trạng mãn dục nam, mà nguyên nhân đầu tiên do tuổi tác. Nồng độ testosterone sẽ suy giảm dần dần, bắt đầu từ 30 tuổi và tiếp tục giảm khoảng 0,8-1,3% hàng năm. Thông thường đến tuổi 40, sự suy giảm này xuống dưới mức bình thường (dưới mức 10-35 nanomol/lít).
Lúc này, các dấu hiệu mãn dục sẽ rõ rệt hơn, chẳng hạn như nhức đầu, rối loạn giấc ngủ, cáu gắt, mệt mỏi lả người, ngủ gà ngủ gật, khô da, rụng tóc, tóc bạc sớm, khối lượng cơ suy giảm, teo cơ, lượng mỡ tăng lên. Đặc biệt, người bệnh giảm hoặc mất đi ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, chất lượng và số lượng tinh trùng giảm nhiều, ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản.
Yếu tố tâm lý cũng ảnh hưởng đến nồng độ testosterone. Bác sĩ Liên phân tích, nam giới thường phải chịu áp lực lớn, bị căng thẳng khi giải quyết nhiều vấn đề trong cuộc sống, cùng với thói quen sinh hoạt không điều độ là nguyên nhân gây ra tình trạng mãn dục sớm. Hậu quả là khả năng sinh lý của nam giới giảm đi sớm hơn so với quy luật tự nhiên.
Nguyên nhân thứ ba là quan hệ tình dục không điều độ, như: số lần sinh hoạt tình dục quá nhiều hoặc quan hệ nhiều lần một đêm. Lý do bởi dương vật cương cứng nhiều, xuất tinh và co bóp nhiều khiến đường dẫn tinh bị sung huyết, dẫn đến các rối loạn như viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn…
Các bệnh viêm nhiễm bộ phận sinh dục kéo dài khiến nam giới cảm thấy đau nhức, nhất là trong những lúc đi tiểu. Tần suất quan hệ nhiều cũng sẽ gia tăng ảnh hưởng lên các cơ quan thần kinh, dẫn đến cơ quan sinh dục liên tục bị kích thích phải hoạt động, từ đó dẫn đến suy giảm testosterone và ngày càng lão hóa sớm hơn.
Một số nguyên nhân khác bao gồm việc tiếp xúc với các hóa chất độc và các thói quen không tốt. Chất nicotin và các thành phần độc hại trong thuốc lá là tác nhân gây xơ hóa, lão hóa động mạch thể hang, khiến cho máu tới dương vật khó khăn. Đây là một trong những nguyên nhân gây suy giảm testosterone ở nam giới.
Môi trường ô nhiễm, hít phải khói bụi, hóa chất, thói quen sinh hoạt có hại như thức khuya, sử dụng quá nhiều chất béo gây hại, dầu mỡ động vật, đồ ăn nhanh, chứa chất bảo quản, uống nhiều rượu bia… cũng gây nên hiện tượng này.
Cuối cùng là thuốc điều trị bệnh. Cụ thể, một số thuốc điều trị bệnh huyết áp, các thuốc thuộc nhóm steroid, thuốc chống trầm cảm, thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc điều trị các bệnh lý về viêm loét dạ dày, thuốc chữa trị bệnh về khớp… thường có tác dụng không mong muốn, ảnh hưởng đến hoạt động và ham muốn tình dục.
Theo chuyên gia, biện pháp giúp tăng testosterone tự nhiên dễ áp dụng cho nam giới là ngủ đủ giấc và tập thể dục. Giấc ngủ có vai trò quan trọng không chỉ đối với sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến quá trình sản xuất nội tiết tố. Mỗi ngày bạn cần ngủ ít nhất 7-8 giờ, dành thời gian 30-60 phút tập luyện, mỗi tuần duy trì ít nhất 5 lần. Lưu ý tập vừa sức, tránh tập quá nhiều với cường độ cao sẽ gây tác dụng ngược. Một số bài tập được khuyến khích như đi bộ nhanh, bơi lội, cử tạ…
Quan hệ tình dục lành mạnh, hạn chế dùng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, tránh tâm lý bị căng thẳng. Ăn uống đủ 3 nhóm dinh dưỡng thiết yếu là chất béo, protein và carbohydrate. Vitamin và khoáng chất là nhóm dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng với hệ miễn dịch cơ thể, đặc biệt vtamin D giúp tăng cường testosterone đáng kể.
Thiếu hụt testosterone không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục mà còn cả sức khỏe tổng thể, bao gồm các cơ quan vận mạch và tuần hoàn, hệ thống cơ, xương, khớp, thần kinh, bộ não, kéo theo hàng loạt bệnh lý như tim mạch, tiểu đường… Để điều trị, nam giới cần đến cơ sở y tế uy tín thăm khám, tư vấn.
