Ngày hạ chí là ngày gì?
Ngày hạ chí là một hiện tượng thiên văn đặc biệt xảy ra vào cuối tháng 6 hàng năm. Đây là ngày mà ánh sáng mặt trời ban ngày kéo dài nhất và bên đêm ngắn nhất trong năm ở Bắc bán cầu và Nam bán cầu.
Ngày hạ chí năm 2024 là ngày nào?
Theo thông tin từ Hội Thiên văn Hà Nội (HAS), Hạ Chí năm 2024 sẽ diễn ra vào lúc 3h46 (giờ Việt Nam) thứ Sáu, ngày 21/6 dương lịch. Đây là thời điểm mà bán cầu Bắc của Trái Đất nghiêng cực đại về phía Mặt Trời, làm cho ban ngày dài nhất và ban đêm ngắn nhất trong năm.
Tại sao 21 tháng 6 là ngày dài nhất trong năm 2024
Ngày hạ chí thường xảy ra vào ngày 20-22 tháng 6 hàng năm. Năm nay ngày hạ chí rơi vào ngày 21 tháng 6. Trong ngày này, có những hiện tượng thiên nhiên rất đặc biệt khiến ban ngày dài hơn ban đêm, hay người ta thường gọi là ngày dài nhất trong năm.
Trục nghiêng của Trái Đất
Trái Đất có trục nghiêng khoảng 23.5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt Trời. Trục này không thay đổi hướng khi Trái Đất quay quanh Mặt Trời, dẫn đến các mùa trong năm. Vào ngày Hạ Chí, trục nghiêng của Trái Đất hướng về phía Mặt Trời, làm cho bán cầu Bắc nhận được nhiều ánh sáng Mặt Trời hơn.
Góc chiếu của ánh sáng mặt trời
Vào ngày Hạ Chí, Mặt Trời đạt điểm cao nhất trên bầu trời vào buổi trưa. Điều này xảy ra vì Mặt Trời chiếu thẳng hơn vào bán cầu Bắc, tạo ra một cung đường dài hơn trên bầu trời. Kết quả là, Mặt Trời mọc sớm hơn và lặn muộn hơn, kéo dài thời gian ban ngày.
Khi bán cầu Bắc nghiêng về phía Mặt Trời, các tia nắng Mặt Trời chiếu vào với góc gần như vuông góc. Điều này không chỉ làm cho ngày dài hơn mà còn làm cho ánh sáng mạnh hơn và thời gian chiếu sáng lâu hơn. Vào các thời điểm khác trong năm, góc chiếu này không tối ưu, dẫn đến ngày ngắn hơn.
Thời gian mọc và lặn của Mặt Trời: Vào ngày Hạ Chí, Mặt Trời mọc sớm hơn và lặn muộn hơn. Do đó, thời gian từ lúc Mặt Trời mọc đến lúc Mặt Trời lặn (ban ngày) dài hơn đáng kể so với thời gian từ lúc Mặt Trời lặn đến lúc Mặt Trời mọc lại (ban đêm).
Ảnh hưởng của vĩ độ
Do ảnh hưởng của vĩ độ nên vào ngày hạ chí, các khu vực ở gần xích đạo không có sự chênh lệch quá lớn giữa ngày và đêm. Đối với những khu vực ở vĩ độ cao hơn, gần các vòng cực, ngày Hạ Chí có thể kéo dài gần 24 giờ, với hiện tượng “mặt trời lúc nửa đêm” tại các vùng cực, nơi Mặt Trời không lặn hoàn toàn.
Việt Nam sắp đón ngày dài nhất trong năm
Việt Nam hay bất kì ở nơi nào trên Trái Đất cũng đều có hiện tượng hạ chí xảy ra. Nhưng do không nằm trong vùng có vĩ độ cao nên sự chênh lệch giữa ngày và đêm ở Việt Nam không quá lớn.
Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, gần xích đạo. Do đó, sự chênh lệch về độ dài ngày và đêm trong năm không quá lớn so với các vùng xa hơn về phía bắc. Vào ngày Hạ Chí, Việt Nam vẫn sẽ có ban ngày dài hơn ban đêm, nhưng sự chênh lệch này không quá đáng kể. Sự khác biệt về độ dài ngày và đêm giữa mùa hè và mùa đông không lớn như ở các khu vực vĩ độ cao.
Ở Việt Nam, vào ngày Hạ Chí, thời gian chiếu sáng có thể kéo dài thêm vài phút so với các ngày khác, nhưng không tạo ra một sự khác biệt lớn như ở các vùng cận cực. Hạ Chí đánh dấu sự khởi đầu của mùa hè, thời điểm mà nhiệt độ và độ ẩm thường cao hơn. Đây là giai đoạn cao điểm của mùa mưa ở nhiều khu vực tại Việt Nam.
Tại sao lại có 4 mùa trong năm? Mùa được xác định trên cơ sở nào?