Nhịp tim trung bình là bao nhiêu? Yếu tố ảnh hưởng và cách kiểm soát

Một trái tim khỏe mạnh không đập theo nhịp đều đặn của kim đồng hồ. Nhịp tim có thể nhanh hoặc chậm tùy lúc để đáp ứng nhu cầu oxy thay đổi trong cơ thể khi các hoạt động của bạn thay đổi trong ngày. Mỗi người sẽ có một nhịp tim trung bình khác nhau và có thể thay đổi theo thời gian. 

Nhịp tim cao bất thường hoặc nhịp tim chậm có thể làm tăng nguy cơ đau tim và tử vong. Vậy, nhịp tim trung bình là bao nhiêu? Cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!

Nhịp tim trung bình là bao nhiêu?

Nhịp tim là số lần tim đập mỗi phút để bơm lượng máu giàu oxy cung cấp cho cơ thể. Nhịp tim trung bình hay nhịp tim nghỉ ngơi là số lần tim bạn đập mỗi phút khi bạn đang nghỉ ngơi, chẳng hạn như khi bạn nằm xuống, ngồi hoặc đang thư giãn. Nhịp tim trung bình của người lớn là bao nhiêu? Nhịp tim trung bình của người trưởng thành là từ 60 đến 100 nhịp mỗi phút.

Cơ thể tự động điều khiển nhịp tim để phù hợp với hoạt động bạn đang làm hoặc những gì đang xảy ra xung quanh bạn. Đó là lý do tại sao nhịp tim nhanh hơn khi bạn hoạt động, phấn khích hoặc sợ hãi và giảm xuống khi bạn nghỉ ngơi, bình tĩnh hoặc thoải mái.

Nhịp tim trung bình là bao nhiêu theo từng độ tuổi? Nhịp tim nghỉ ngơi có thể thay đổi phụ thuộc vào tuổi tác và tình trạng sức khỏe tổng thể. Nhịp tim bình thường theo độ tuổi cụ thể như sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 4 tuần: 100 – 205 nhịp/phút
• Trẻ sơ sinh từ 4 tuần tuổi đến 1 tuổi: 100 – 180 nhịp/phút
• Trẻ em từ 1 đến 3 tuổi: 98 – 140 nhịp/phút
• Trẻ em từ 3 đến 5 tuổi: 80 – 120 nhịp/phút
• Trẻ từ 5 đến 12 tuổi: 75 – 118 nhịp/phút
• Thanh thiếu niên từ 13 đến 18 tuổi: 60 – 100 nhịp/phút
• Đối với người lớn từ 18 tuổi trở lên, nhịp tim trung bình của người trưởng thành là 60 – 100 nhịp/phút.

Các yếu tố ảnh hưởng

Nhịp tim trung bình có thể thay đổi mỗi phút và hoàn toàn khác nhau ở mỗi người. Tuổi tác, sức khỏe và lối sống, chẳng hạn như bạn có hút thuốc, tập thể dục hay không và uống bao nhiêu rượu cũng ảnh hưởng đến nhịp tim.

Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, bao gồm:

• Tuổi tác. Bạn càng trẻ, nhịp tim sẽ càng cao.
• Mức độ hoạt động thể chất. Nhịp tim tăng lên trong khi tập thể dục là điều bình thường. Hoạt động và di chuyển nhiều, nhịp tim của bạn sẽ tăng lên.
• Hút thuốc lá. Hóa chất chứa trong thuốc lá có thể làm tăng nhịp tim và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch.
• Các bệnh mạn tính. Mắc bệnh tim mạch, cholesterol cao hoặc tiểu đường cũng làm ảnh hưởng đến nhịp tim.
• Nhiệt độ môi trường. Vào những ngày nắng nóng, tim của bạn cần bơm nhanh hơn.
• Vị trí cơ thể. Khi bạn đứng lên hoặc nằm xuống thì nhịp tim cũng có thể thay đổi.
• Cảm xúc. Lo lắng, hoảng sợ, căng thẳng hoặc phấn khích quá độ có thể làm tăng nhịp tim.
• Cân nặng. Thừa cân, béo phì có thể tạo thêm áp lực cho tim.
• Thuốc men. Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chẹn beta có thể làm giảm nhịp tim hoặc thuốc tuyến giáp có thể làm tăng nhịp tim.

Làm sao để đo nhịp tim trung bình?

Bạn có thể tự đo nhịp tim của mình bằng cách đếm số lần tim đập trong một phút. Hãy ngồi yên trong 5 – 10 phút trước khi đếm để đảm bảo rằng tim của bạn đang ở trạng thái nghỉ ngơi. Thời gian tốt nhất để đo nhịp tim trung bình là vào buổi sáng, thậm chí trước khi bạn ra khỏi giường.

Để đo nhịp tim, bạn cần cảm nhận được mạch đập ở cổ, cổ tay hoặc bên trong khuỷu tay.

Hãy đặt ngón tay trỏ và ngón giữa cùng nhau rồi ấn nhẹ lên 1 trong những vị trí như sau:

• Cổ (Động mạch cảnh). Bắt đầu từ dái tai và vuốt ngón tay dọc theo da thẳng xuống dưới. Ngay bên dưới xương hàm, bạn sẽ có thể cảm nhận được mạch đập của mình.
• Cổ tay (Động mạch hướng tâm). Giữ bàn tay với lòng bàn tay trái của bạn hướng lên để lộ nơi cơ thịt của ngón tay cái kết hợp với cổ tay. Để kiểm tra mạch ở cổ tay trái, hãy đặt hai ngón tay phải lên giữa xương và gân trên động mạch xuyên tâm, nằm ở phía ngón tay cái liên kết với cổ tay.
• Bên trong khuỷu tay (Động mạch cánh tay). Bắt đầu từ vùng hõm giữa bên trong khuỷu tay bằng các ngón tay của bàn tay đối diện. Từ từ kéo những ngón tay đó dọc theo da về phía cơ thể. Bạn sẽ có thể cảm thấy mạch của mình chỉ hơi lệch giữa bên trong khuỷu tay.

Mặc dù bạn có thể cảm thấy máu đang bơm ở một số vị trí chẳng hạn như cổ, bên trong khuỷu tay và thậm chí cả đầu bàn chân. Tuy nhiên, cổ tay có lẽ là nơi thuận tiện và dễ dàng nhất để bắt mạch tốt và đo nhịp tim chính xác. Tránh ấn quá mạnh vì có thể làm giảm nhịp đập.

Ngoài những động mạch vừa kể trên, bác sĩ có thể cảm nhận được mạch và kiểm tra nhịp tim trung bình cho bạn ở những vị trí khác, chẳng hạn như:

• Thái dương (ngang với ống tai của bạn và chỉ về phía trước của rãnh thịt nơi tai của bạn tiếp xúc với má)
• Ngực (đỉnh, ngay trên tim)
• Bụng (động mạch chủ bụng)
• Nơi đùi trên kết nối cơ thể (động mạch đùi)
• Phía sau đầu gối (động mạch kheo chân)
• Trên bàn chân (động mạch chày sau và động mạch đùi sau).

Khi đã tìm thấy mạch của mình, bạn có thể dễ dàng đo nhịp tim trung bình bằng cách:

• Đếm nhịp đập trong 10 giây. Sau đó, hãy nhân số đã đếm với 6
• Đếm nhịp đập trong 15 giây. Sau đó, nhân số đã đếm với 4
• Đếm nhịp đập trong 30 giây. Sau đó, hãy nhân số đã đếm được với 2.

Các vấn đề sức khỏe liên quan đến nhịp tim

Nhịp tim trung bình là một chỉ số quan trọng để đánh giá sức khỏe tổng thể. Khi nhịp tim quá nhanh hoặc quá chậm đều có thể là dấu hiệu của bệnh tim hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Các vấn đề về nhịp tim có thể nguy hiểm vì máu không được bơm đủ đi khắp cơ thể và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Nhịp tim nhanh là khi nhịp tim trung bình trên 100 nhịp/phút. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có thể bao gồm: nhiễm trùng, thiếu máu, tuyến giáp hoạt động quá mức,… Nếu bạn đang có các triệu chứng nhịp tim nhanh chẳng hạn như ngất xỉu, chóng mặt, đánh trống ngực, khó thở, rất mệt mỏi,…hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám.

Nhịp tim chậm là tình trạng nhịp tim trung bình dưới 60 nhịp/phút. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng nếu bạn hoạt động thể chất nhiều thì nhịp tim trung bình có thể dưới 60 nhịp mỗi phút. Đối với các vận động viên khỏe mạnh thì nhịp tim trung bình thấp khoảng 40 nhịp/phút là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn là một người bình thường có nhịp tim chậm đi kèm với các triệu chứng như ngất xỉu và mệt mỏi, hãy hẹn gặp bác sĩ đa khoa.

Biết được nhịp tim trung bình là bao nhiêu, đặc biệt khi bạn đang sống chung với các tình trạng bệnh lý tim mạch mãn tính có thể giúp bạn kiểm soát tốt hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đo nhịp tim giúp bạn theo dõi sức khỏe của chính mình và biết liệu bạn có đang tập thể dục ở mức độ phù hợp để mang lại nhiều lợi ích nhất cho sức khỏe hay không.

[embed-health-tool-heart-rate]