Nước chiếm khoảng 60 – 70% trọng lượng của cơ thể. Nước có trong máu, cơ bắp, não bộ, phổi, xương khớp,… con người có thể chịu đựng đói ăn trong vài tháng nhưng thiếu nước trong năm, ba ngày đã có nguy cơ tử vong. Mỗi ngày cơ thể mất đi khoảng 1,5 lít nước qua đại, tiểu tiện, đổ mồ hôi, hơi thở. Khi vận động, làm việc sẽ mất thêm nước. Khi cơ thể được cung cấp nước đầy đủ sẽ khiến cho các khớp hoạt động tốt, giúp máu lưu thông và hệ thống tiêu hóa được tốt nhất. Vì vậy, để giữ lượng nước ổn định trong cơ thể, cần phải uống nước để bù vào phần mất đi. Nhu cầu về nước của con người thay đổi theo tuổi tác, nhiệt độ cơ thể, cân nặng, mức độ vận động, công việc, thời tiết,…
I. Bổ sung nước cho trẻ nhỏ
Cơ thể bé khi thiếu nước rất dễ suy giảm tuần hoàn hoặc gây chứng táo bón. Bổ sung nước đủ cho nhu cầu cơ thể bé phải làm thường xuyên, bất kể mùa nào nhưng phải quan tâm hơn vào những ngày nóng nực, cơ thể trẻ mất nhiều mồ hôi hơn. Tuy nhiên, cung cấp đủ nước không có nghĩa là theo thứ nước mà trẻ muốn mà phải có sự chọn lọc. Theo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng, nên cho bé uống nước máy đun sôi để nguội, nước lọc, nước tinh khiết đóng chai, sữa. Ngoài ra, nên bổ sung nước ép trái cây tươi (không pha thêm đường), nước ép từ rau củ, sữa đậu nành (không đường), nước rau luộc. Các mẹ lưu ý không nên cho con uống nước khoáng có chứa natri, kali, calci, magiê,… các loại nước ngọt có gas, nước ép quả công nghiệp, cà phê, nước tăng lực.
– Trẻ dưới 06 tháng tuổi, dù đang bú mẹ hoàn toàn hay ăn sữa công thức pha đúng tỷ lệ hướng dẫn vẫn phải bổ sung 100 – 200 ml nước/ngày nếu cơ thể ra nhiều mồ hôi hoặc có hiện tượng táo bón.
– Trẻ 6 – 12 tháng: cứ 1kg cân nặng bổ sung 100ml nước/ngày. Các mẹ lưu ý: không nên cho bé uống nước nhiều trong khi ăn hoặc sau bữa ăn vì sẽ không tốt cho việc tiêu hóa, không cho uống quá nhiều trong 1 lần kể cả lúc đang khát.
II. Cách cung cấp đủ nước hàng ngày cho cơ thể
1. Buổi sáng khi thức dậy, uống 1 ly nước sẽ bù đủ lượng nước mất đi trong đêm và khởi động hydrat hóa trong ngày.
2. Khi đi ra ngoài nên mang theo 1 chai nước bên mình.
3. Không nên chỉ uống nước khi quá khát mà hãy nhắc nhở bản thân uống ít một, điều độ trong ngày.
4. Uống nước khi tập thể dục: chỉ cần mất 2% nước có thể khiến cơ thể giảm 20% hoạt động. Trong 2 giờ trước khi tập thể dục uống 0,5 lít nước, sau khi tập uống tiếp 0,5 lít nước.
5. Trước khi đi ngủ uống 1 ly nước để duy trì tình trạng hydrat hóa nước qua đêm. Nếu ngại đi tiểu đêm hãy uống trước 1 giờ trước khi đi ngủ.
III. Tín hiệu cảnh báo cơ thể thiếu nước trầm trọng
1. Miệng khô
2. Da khô
3. Mắt khô
4. Mệt mỏi không lý do
5. Chứng khó tiêu
6. Táo bón
7. Ít đi tiểu, hoặc nước tiểu có màu vàng đậm
8. Hay bị sốt
9. Mồ hôi: tay chân ra nhiều mồ hôi hoặc không đổ mồ hôi, nứt nẻ, đau,… cũng là biểu hiện cảnh báo cơ thể mất nước.
Ths. ĐỖ Hữu Hanh,Phòng khám tư vấn dinh dưỡng chất lượng cao, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội – 70 Nguyễn Chí Thanh