Trong giai đoạn thời tiết giao mùa là lúc trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp nhất, vì sức đề kháng kém, thời tiết thay đổi thất thường, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm mốc, vi khuẩn phát triển mạnh mẽ… Trẻ sẽ dễ dàng bị viêm nhiễm.Trẻ bị viêm đường hô hấp dễ dẫn đến viêm phế quản viêm phổi tùy theo mức độ nặng, nhẹ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của trẻ.
I. Biểu hiện của viêm đường hô hấp
- Trẻ đột ngột sốt cao
- Trẻ thấy đau đầu, lạnh, đau toàn thân, quấy khóc
- Trẻ mệt mỏi, chán ăn
- Trẻ ho, đau bụng, khó thở
- Có thể bị tiêu chảy nhẹ
II. Điều trị
- Tăng cường dinh dưỡng cho trẻ, đặc biệt là các thực phẩm giàu vitamin C.
- Vệ sinh mũi cho trẻ bằng cách hút sạch dịch tiết ở mũi, họng trẻ, sau đó nhỏ nước muối hoặc các loại thuốc co mạch cho trẻ.
- Đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có các biểu hiện tăng nặng như sốt cao, khó thở hoặc các dấu hiêu nghi viêm phổi, viêm phế quản.
- Các phụ huynh không nên tự ý mua thuốc kháng sinh điều trị cho bé mà nên đi khám bác sỹ chuyên khoa hô hấp tránh tình trạng nhờn thuốc và rối loạn tiêu hóa cho bé.
III. Phòng tránh viêm đường hô hấp
- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ cho trẻ bằng xà phòng sát khuẩn.
- Giữ ấm cho cơ thể trẻ, hạn chế đưa trẻ đến chỗ đông người.
- Đeo khẩu trang cho trẻ khi đi ra đường.
- Tránh các tác nhân gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ như khói bụi, khói thuốc lá.
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ.
- Hạn chế cho trẻ đi bơi ở những bể công cộng hoặc những khu vui chơi giải trí dưới nước.
IV. Các loại thực phẩm, đồ uống nên tránh
- Hạn chế tối đa các món rán, xào như: khoai tây chiên, bánh rán, thịt rán,… Những món ăn giàu chất béo kể cả sữa chứa hàm lượng chất béo cao, calo cao cũng không được khuyến khích đối với bệnh nhân viêm phế quản, bởi nó là thủ phạm làm tăng triệu chứng khó thở ở bệnh nhân viêm phế quản.
- Hạn chế lượng muối trong chế độ ăn hàng ngày. Thừa muối sẽ dẫn tới tình trạng cơ thể tích lũy chất lỏng. Khi đó các mô phế quản cũng hấp thụ chất lỏng, làm tình trạng viêm phế quản gia tăng, đồng thời quá trình sản xuất chất nhầy cũng tăng theo. Muối có nhiều trong các loại đồ ăn nhanh, đồ ăn đông lạnh, đồ ăn đóng hộp. Vì thế bệnh nhân viêm phế quản không nên tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, đông lạnh, chế biến sẵn.
- Nên giảm lượng đường tinh luyện trong chế độ ăn đối với bệnh nhân viêm phế quản, bởi nếu bệnh nhân viêm phế quản thường xuyên tiêu thụ các loại đồ ăn như bánh kẹo, nước ngọt,… gây tình trạng đường tinh luyện trong cơ thể bị thừa, làm gia tăng hiện tượng khó thở.
- Không nên ăn các đồ cay nóng như ớt, hạt tiêu,… dễ gây kích thích niêm mạc phế quản gây hiện tượng ho.
- Nên tránh các loại hoa quả chua, chát như: mận, táo chua vì những thực phẩm này sẽ khó long đờm.
V. Các loại thực phẩm tốt cho bệnh nhân viêm phế quản
- Chế độ ăn nhiều trái cây và rau xanh sẽ cung cấp lượng vitamin cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra các loại vitamin như vitamin C, E, A, có tác dụng làm giảm tình trạng viêm ở phế quản, tình trạng khó thở của bệnh nhân. Các loại hoa quả, rau xanh giàu chất chống oxy hóa, đặc biệt tốt cho bệnh nhân viêm phế quản được bác sĩ khuyên dùng: dâu tây, các loại quả mọng, bông cải xanh, rau bina và cà rốt.
- Nên ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu như gạo, bột mì, ngũ cốc, các thực phẩm khác như đậu Hà Lan, sữa bò, sữa đậu nành, đậu phụ, trứng gà.
- Các sản phẩm từ sữa rất giàu vitamin D, canxi, và protein là nguồn dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho cơ thể. Bệnh nhân viêm phế quản nên tiêu thụ nhiều các sản phẩm từ sữa (tuy nhiên cần chú ý các sản phẩm sữa đó phải có hàm lượng chất béo thấp). Tốt nhất nên ăn nhiều sữa chua vì sữa chua chứa nhiều vi khuẩn thân thiện có lợi cho hệ thống tiêu hóa và cũng có tác dụng tốt đối với bệnh nhân viêm phế quản.
- Uống nhiều nước sẽ giúp cơ thể đào thải các độc tố khỏi cơ thể một cách dễ dàng hơn. Những người bị viêm phế quản thường dễ bị mất nước hơn so với những người bình thường, uống nhiều nước sẽ giúp giảm tình trạng viêm, tình trạng khô họng của bệnh nhân.
Ths. Đỗ Hữu Hanh, Phòng khám tư vấn dinh dưỡng chất lượng cao, Trung tâm y tế dự phòng Hà Nội – 70 Nguyễn Chí Thanh